انجمن‌های فارسی اوبونتو
تازه کار => فلسفهٔ اوبونتو، گنو/لینوکس و نرم‌افزارهای آزاد و متن‌باز => نویسنده: فاراب در 12 تیر 1388، 12:35 ب‌ظ
-
مقاله‌ی زیر به قلم ریچارد استالمن در وبسایت gnu.org و بزبان فارسی است که مایلم از نظر بگذرانید:
«هنگامی که ما یک نرم‌افزار را ”آزاد“ می‌نامیم، منظورمان این است که آن نرم‌افزار به آزادی‌های اساسی کاربران احترام می‌گذارد: آزادی برای اجرا کردن نرم‌افزار، مطالعه و تغییر آن، و انتشار نسخه‌های جدید با و یا بدون تغییر. موضوعی که در اینجا مطرح است آزادی است و نه قیمت، مفهوم آن را همانند ”آزادی بیان“ در نظر بگیرید و نه ”آبجو مجانی.“
این آزادی‌ها حیاتی هستند. آنها نه تنها برای فرد فرد کاربران ضروری هستند، بلکه نوعی همکاری اجتماعی را نیز ترویج می‌دهند — تعاون و به اشتراک گذاری. همین طور که فرهنگ ما بیشتر به سمت دیجیتالی شدن پیش می‌رود اهمیت این آزادی‌ها نیز بیشتر می‌گردد. نرم‌افزار آزاد پدید آمده تا در دنیایی که اصوات، تصاویر و کلمات دیجیتالی هستند، آزادی را برای عموم تامین کند.
بیش از ده‌ها میلیون نفر در سرتاسر جهان از نرم‌افزار آزاد استفاده می‌کنند؛ هم اکنون مدارس هندوستان و اسپانیا به دانش آموزان خود می‌آموزند که چگونه از سیستم‌عامل گنو/لینوکس استفاده کنند. اما بسیاری از این مردم از دلایل اخلاقی که ما این سیستم را توسعه داده و جامعهٔ نرم‌افزار آزاد را به وجود آوردیم بی‌اطلاع هستند، چرا که امروزه این سیستم و جامعه با عنوان ”متن‌باز“ خطاب قرار می‌گیرد و فلسفهٔ دیگری را بیان می‌دارد که در آن تقریبا از آزادی سخنی نرفته است.
جنبش نرم‌افزار آزاد از سال ۱۹۸۳ مبارزهٔ خود را برای آزادی کاربران آغاز نموده است. در ۱۹۸۴ ما آغاز به توسعهٔ سیستم‌عاملِ آزاد گنو کردیم تا از سیستم‌عامل‌های غیر آزادی که آزادیِ کاربران خود را نفی می‌کنند اجتناب ورزیم. در دههٔ ۸۰ ما تقریبا تمام مؤلفه‌های چنین سیستم عاملی را توسعه دادیم. همچنین اجازه‌نامهٔ جامع و عمومی گنو را پدید آوردیم. اجازه‌نامه‌ای که به طور خاص برای دفاع از آزادی تمام کاربران نرم‌افزار طراحی شده بود.
به هر حال، تمام کاربران و توسعه‌دهندگان نرم‌افزار آزاد با اهداف جنبش نرم‌افزار آزاد موافق نبودند. در ۱۹۹۸ گروهی از جامعهٔ نرم‌افزار آزاد جدا شدند تا مبارزهٔ دیگری به نام ”متن‌باز“ را آغاز کنند. در حقیقت این اصطلاح برای جلوگیری از سوء تفاهم در مورد عبارت ”نرم‌افزار آزاد“ پدید آمده بود، (در زبان انگلیسی ممکن است عبارت Free Software با نرم‌افزار رایگان اشتباه گرفته شود .م) اما به زودی نوعی دیدگاه فلسفیِ کاملا متفاوت از جنبش نرم‌افزار آزاد پیدا کرد.
تعدادی از حامیان ”متن‌باز“ آن را نوعی ”مبارزهٔ بازاریابی برای نرم‌افزار آزاد“ می‌پندارند که نوعی مجری برای به اجرا درآوردن اهداف تجاری محسوب می‌شود، در حالی که از عقاید درست یا غلطی که نمی‌خواهند بشنوند اجتناب می‌کنند. دیگر طرفداران به طور کلی جنبش نرم‌افزار آزاد و ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی آن را نفی می‌کنند. دیدگاه آنها هرچه که باشد، هنگام مبارزه برای ”متن‌باز“ این ارزش‌ها را ذکر نکرده و از آنها دفاع نمی‌کنند. اصطلاح ”متن‌باز“ به سرعت با ارزش‌های کاربردی همانند ساختن یک نرم‌افزار قدرتمند و انعطاف‌پذیر پیوند خورد. اکثر حامیان ”متن‌باز“ بعد از پدید آمدن چنین دیدگاهی به آن پیوسته‌اند و این دیدگاه کاربردی آن چیزی است که آنان پذیرفته‌اند.
تقریبا تمام نرم‌افزارهای متن‌باز یک نرم‌افزار آزاد نیز محسوب می‌شوند؛ هر دو عبارت تقریبا یک دسته از نرم‌افزارها را توصیف می‌کنند. متن‌باز اصولی برای نحوهٔ توسعهٔ نرم‌افزار بیان می‌کند؛ نرم‌افزار آزاد نوعی جنبش اجتماعی است. در جنبش نرم‌افزار آزاد، نرم‌افزار آزاد نوعی اصل اخلاقی ضروری محسوب می‌شود چرا که تنها نرم‌افزار آزاد به آزادی کاربران احترام می‌گذارد. در مقابل متن‌باز روشی برای ساخت نرم‌افزاری ”بهتر“ را بیان می‌کند — تنها از دیدگاه کاربردی آن. متن‌باز می‌گوید که نرم‌افزار غیر آزاد یک راه‌حل کمتر مطلوب است. برای جنبش نرم‌افزار آزاد، نرم‌افزار غیر آزاد یک مشکل اجتماعی محسوب می‌گردد و جنبش نرم‌افزار آزاد راه‌حل آن است.
نرم‌افزار آزاد. متن‌باز. اگر هردو یک نرم‌افزار باشند، آیا اهمیتی دارد که چه نامی به آن بدهیم؟»...
برای خواندن ادامه‌ی مطلب، به این (http://www.gnu.org/philosophy/open-source-misses-the-point.fa.html) آدرس بروید.
-
:)
-
خیلی مقالهٔ جالبی بود. بهتر از این نمیشد بیان کرد. درود بر استالمن کبیر!
راستی عنوان مقاله رو هم توی خط اول تاپیک بنویسید. بصورت bold
چون توی عنوان تاپیک کلش دیده نمیشد! (مثل اینکه الآن درست شد!)
-
با سلام
درود بر ریچارد کبیر
واقعا باید به فرق این دو توجه کرد .
یا علی
-
علی بود. چند وقتی بود دچار تناقض بین این دو مفهوم بودم؛ حالا راحتتر درکشون میکنم.
متشکرم...