انجمن‌های فارسی اوبونتو
جامعه کاربران => پروژه‌ها => نویسنده: امیرمسعود در 14 تیر 1392، 01:14 ب‌ظ
-
همون طور که می‌دونید قلم پیش‌فرض فایرفاکس در ابونتو و بسیاری از توزیع‌های دیگه نامش هست FreeSerif. این قلم تا نسخهٔ ۱۲٫۰۴ اوبونتو مشکلات خیلی جدی‌ای در نمایش فارسی و عربی داشت. از نسخهٔ ۱۲٫۱۰ به بعد نسخهٔ تازه‌تر این قلم جایگزین شد که اشکال‌های مهم رو رفع کرده بود. ولی همچنان این قلم خیلی زشته. در مقایسه با قلم‌های معروف فارسی مانند نازلی هیچ حرفی برای گفتن نداره. برای تاریخچهٔ این موضوع اینجا (https://freeexp.wordpress.com/2012/05/03/gnu_free_font_rev_2263/) رو ببینید. تصویر زیر مال پیش از انتشار اوبونتوی ۱۲٫۱۰ هست:
(https://freeexp.files.wordpress.com/2012/05/google_plus_post.png?w=595)
ولی از اون جا که این قلم جزئی از یک مجموعهٔ بسیار بزرگ‌تر هست، به همین آسونی‌ها نمی‌تونیم از دستش رها بشیم! قلم FreeSerif و سایر قلم‌های خانوادهٔ GNU FreeFont بسیار بسیار کامل هستند و نویسه‌های خیلی خیلی از زبون‌های عجیب و غریب رو در خودشون دارند. بنابراین این قلم‌ها پتانسیل این رو دارند که به عنوان قلم پایه در همهٔ توزیع‌ها به‌کار بروند. دلیل این که قلم پیش‌فرض اوبونتو هستند هم همینه.
حالا من می‌خوام دعوت کنم از آدم‌های علاقه‌مند که این قلم رو بهبود بدیم و کمی خوشگل‌ترش کنیم. من اینجا یه تصویر (و پروندهٔ pdf) آماده کردم که همهٔ نویسه‌های فارسی این قلم رو در همهٔ شکل‌هاشون نمایش میده:
(http://ubuntuone.com/2jyxzxnKrnMi07YLlnGUzE)
همین شکل در قالب پی‌دی‌اف هم این‌جاست (http://ubuntuone.com/0UoK0gjemqDvCKNFP0GS6X). می‌بینید که بعضاً نکته‌های افتضاحی در این قلم هست. این حرف رو دارم می‌زنم با وجود این که آخرین مشارکت‌کننده‌ای که روی این نویسه‌ها کار کرد خود من بودم!
پیشنهاد من:
برنامهٔ FontForge رو از مخازن نصب کنید. این قلم رو توش باز کنید و نویسه‌هایی رو که فکر می‌کنید مشکل داره تغییر بدید و خوشگل‌تر کنید. بعد تصویرش رو اینجا بگذارید. فونت‌فورج برنامهٔ خوش‌دست و پایداری نیست، ولی یه خورده که باهاش ور برید دستتون میاد که باید چه‌کار کنید. می‌تونیم روی ظاهر نویسه‌ها اینجا بحث کنیم. یا حتی خودتون می‌تونید به‌تنهایی طراحی‌های خودتون رو به توسعه‌دهندهٔ اصلی قلم پیشنهاد بدید و بی‌خیال اینجا بشید.
یک چیز مهم رو هم باید توضیح بدم: ممکنه بعضی‌ها پیشنهاد کنند که نیازی به این کار نیست و بهتره که کل نویسه‌های فارسی در این قلم رو با یک قلم آزاد دیگه مثل نازلی جایگزین کنیم. کاش این کار ممکن بود. ولی نیست. متریک یا اندازهٔ این قلم (یعنی نسبت طول به عرض) و مکان قرارگیری خط زمینه در این قلم خیلی با قلم‌های دیگهٔ فارسی فرق داره. برای همین اگر نویسه‌های فارسی رو در این قلم با قلمی مثل نازلی جایگزین کنیم، نوشته‌های فارسی و انگلیسی در کنار هم کاملاً نامیزان می‌شوند. اتفاقاً متریک خاص این قلم یک نکتهٔ قوت بزرگ براش هست، چون از نظر اندازه و ارتفاع حروف کاملاً سازگار با خط لاتین طراحی شده. این یعنی اگر نوشته‌ای همزمان شامل حروف فارسی و لاتین باشه، کاملاً یک‌دست به‌نظر میاد. برای این که باورتون بشه پیشنهاد می‌کنم یک متن مخلوط انگلیسی و فارسی رو با نازلی بنویسید و نتیجه رو با FreeSerif مقایسه کنید! خودتون خواهید دید که هرچند FreeSerif زشت‌تره، ولی هماهنگی (از نظر اندازه و ارتفاع از خط زمینه) بین حروف انگلیسی و فارسی در FreeSerif خیلی بهتره.
پس برخلاف ظاهر زشتش، پایهٔ این قلم از نظر متریک خیلی خوب گذاشته شده. اگر قلمی با این متریک توسعه پیدا کنه، خیلی به درد می‌خوره برای وب.
-
خب یه دفعه تمام کاراکترها رو از یه فونت خوب قبلی مثل نازنین کپی.پیست کنین.
-
خب یه دفعه تمام کاراکترها رو از یه فونت خوب قبلی مثل نازنین کپی.پیست کنین.
لطفاً بخون نوشته رو پیش از نظر دادن. دقیقاً نوشتم که چرا این کار رو نمیشه کرد.
-
البته باید اصلاح کنم گفتهٔ پیش رو و دقیق‌تر بگمش. مشکل قلم‌های فارسی معمولی مثل نازلی و نازنین و تیتر و... اینه که زیبایی رو به قیمت زیادکردن ارتفاع قلم (یعنی زیادشدن فاصلهٔ بین سطرها) به‌دست می‌آورند. این باعث میشه که اندازهٔ نویسه‌ها بسیار کوچک‌تر از اندازهٔ استاندارد نویسه‌های انگلیسی در قلم‌های دیگه بشه. برای روشن‌تر شدن این دو تا عکس رو با هم مقایسه کنید:
(http://ubuntuone.com/48N7zXoGkQIdqhWuPr4Tm2) (http://ubuntuone.com/0S1Z7rkhhoUBek2dfs63LG)
سمت چپی (یا پایینی) با نازلی نوشته شده و سمت راستی (یا بالایی) با FreeSerif، هر دو هم با اندازهٔ قلم ۶۵. دو تا فرق مهم دارند: یکم این که با نازلی نویسه‌های انگلیسی کوچک‌تر هستند. دوم این که با نازلی فاصلهٔ بین سطرها بسیار بیشتره. در واقع دلیل هر دوتاش یک چیزه: این که متریک قلم نازلی با متریک یک قلم استاندارد لاتین سازگار نیست. برای همین طراحان نازلی مجبور شدند نویسه‌های لاتین‌شون رو هم کوچیک کنند تا کنار نویسه‌های فارسی متناسب باشه. ولی این خیلی کار بدیه چون مفهوم اندازهٔ قلم رو بی‌معنی میکنه (نویسهٔ A با اندازهٔ ۶۵ یه اندازهٔ مشخص داره، ولی در نازلی این اندازه کاملاً عوض شده). نازلی قلم خیلی خوشگلیه و خود من هم همیشه ترجیحش می‌دم. ولی به این دلایل نمی‌تونه در کنار یک نوشتهٔ انگلیسی قرار داده بشه.
یک چیز مهم رو هم باید توضیح بدم: ممکنه بعضی‌ها پیشنهاد کنند که نیازی به این کار نیست و بهتره که کل نویسه‌های فارسی در این قلم رو با یک قلم آزاد دیگه مثل نازلی جایگزین کنیم. کاش این کار ممکن بود. ولی نیست. متریک یا اندازهٔ این قلم (یعنی نسبت طول به عرض) و مکان قرارگیری خط زمینه در این قلم خیلی با قلم‌های دیگهٔ فارسی فرق داره. برای همین اگر نویسه‌های فارسی رو در این قلم با قلمی مثل نازلی جایگزین کنیم، نوشته‌های فارسی و انگلیسی در کنار هم کاملاً نامیزان می‌شوند. اتفاقاً متریک خاص این قلم یک نکتهٔ قوت بزرگ براش هست، چون از نظر اندازه و ارتفاع حروف کاملاً سازگار با خط لاتین طراحی شده. این یعنی اگر نوشته‌ای همزمان شامل حروف فارسی و لاتین باشه، کاملاً یک‌دست به‌نظر میاد. برای این که باورتون بشه پیشنهاد می‌کنم یک متن مخلوط انگلیسی و فارسی رو با نازلی بنویسید و نتیجه رو با FreeSerif مقایسه کنید! خودتون خواهید دید که هرچند FreeSerif زشت‌تره، ولی هماهنگی (از نظر اندازه و ارتفاع از خط زمینه) بین حروف انگلیسی و فارسی در FreeSerif خیلی بهتره.
-
و در مورد فونت iranian sans چطور؟ آیا اون هم مشکل ریز بودن رو مثل نازلی و نازنین و ... داره؟ تا اونجایی که من استفاده کردم خیلی مناسب و استاندارده...
-
و در مورد فونت iranian sans چطور؟ آیا اون هم مشکل ریز بودن رو مثل نازلی و نازنین و ... داره؟ تا اونجایی که من استفاده کردم خیلی مناسب و استاندارده...
راس می‌گی. قلم Iranian Sans این مشکل ریز بودن رو نداره. خیلی فشرده است و در کنار نوشتهٔ انگلیسی خوب به نظر میاد، و می‌تونه گزینهٔ خوبی باشه برای ترکیب در قلمی مثل FreeSerif. البته باید واقعاً دید که متریک‌ش جه‌قدر با متریک FreeSerif هم‌خوانی داره. جدای از اندازهٔ قلم، اختلاف در مکان قرارگیری خط زمینه می‌تونه همه‌چیز رو خراب کنه. یادمه استیون وایت، مسئول قلم FreeSerif، می‌گفت که خودش یه عالمه قلم فارسی و عربی رو بررسی کرده که شاید در FreeSerif به کار ببره، ولی هیچ قلم مناسبی نیافته.
منتها یه مشکل مهم‌تر اینه که مجوز Iranian Sans جی‌پی‌ال نیست و به طور واضحی هم با GPL سازگار نیست (تو مجوزش گفته که نمیشه این قلم رو جداگانه فروخت، که این به‌تنهایی جی‌پی‌ال رو نقض میکنه، و یه شرط‌های خاصی هم روی نام‌گذاری قلم‌های تغییریافته گذاشته که اون هم فکر کنم با جی‌پی‌ال سازگار نیست).
ولی در کل خیلی ممنون از معرفی این قلم. چیز مربوطی به نظر می‌رسه. ای ول به سازنده‌اش :)
-
حالا نظرتون دربارهٔ شکل فعلی قلم چیه؟ مهم‌ترین ایرادهاش در شکلی که اون بالا گذاشتم چیا هستن؟ به نظرتون امیدی به بهبودیش هست؟
جدای از این که بهبود این قلم «مشکل» این قلم خاص رو رفع میکنه، باعث میشه که یه قلم دیگه هم به قلم‌های کاملاً آزاد فارسی افزوده بشه. به‌ویژه برای ماها که بیشترمون تجربهٔ طراحی حرفه‌ای رو نداریم، یه چالش طراحی محسوب میشه. کسی پایه نبود که شروع کنیم به کار؟
-
مژده! یک راهنمای فارسی کار با فونت‌فورج رو هم پیدا کردم.
اینجا
http://ubuntuone.com/6DESEqVUIzbKfN07vYTBeM
و اینجا
http://mirror.umd.edu/download.ospdev.net/pfaf/HowToConvert/0.1/pfaf-howto.pdf
هست.
-
مژده! یک راهنمای فارسی کار با فونت‌فورج رو هم پیدا کردم.
اینجا
http://ubuntuone.com/6DESEqVUIzbKfN07vYTBeM
و اینجا
http://mirror.umd.edu/download.ospdev.net/pfaf/HowToConvert/0.1/pfaf-howto.pdf
هست.
بهترین قلم برای دسکتاپ و اینترنت که من دیدم Lucida MAC (https://macbuntu.svn.sourceforge.net/svnroot/macbuntu/Macbuntu/fonts/) هست که فکر می‌کنم لینکی که دادم کلونی از اصلی باشه. اگر می‌تونید پروانه‌اش رو نگاه کنید.
-
یک پست طولانی نوشته بودم که SMF دیوانه همه‌اش رو پاک کرد. (چرا اینجا از این سیستم فوق‌العاده چرت استفاده میکنه؟)
خلاصه میگم:
پروژه خوبیه مسعود ولی قبل از شروع بهتره در مورد چندتا مساله صحبت کنیم.
هدفت نهاییت از این کار چیه؟ بهبود تایپوگرافی پارسی اوبونتو و بفیه توزیع‌ها یا صرفا بهبود FreeSans ؟ اگر اولیه که راه‌های ساده‌تری برای این‌کار وجود داره.
همون طور که می‌دونید قلم پیش‌فرض فایرفاکس در ابونتو و بسیاری از توزیع‌های دیگه نامش هست FreeSerif.
نه نیست. قلم پیش‌فرض اوبونتو، خانواده فونت اوبونتو (http://font.ubuntu.com/) هست. توزیع‌های مدرن (اوبونتو، فدورا، اوپن‌سوزه و ...) برای دسترسی و انتخاب فونت‌ها از FontConfig استفاده می‌کنن. این برنامه با توجه به کانفیگ کاربران به صورت سلسله مراتبی فونت و آپشن‌های مناسب رو برای رندر به Freetype میده. این‌که توی اوبونتو، FreeSans جای Tahoma رندر میشه به خاطر این هست که توی یکی از کانفیگش FreeSans به عنوان جایگزین Tahoma معرفی شده.
-
هدفت نهاییت از این کار چیه؟ بهبود تایپوگرافی پارسی اوبونتو و بفیه توزیع‌ها یا صرفا بهبود FreeSans ؟
بهبود FreeSerif. عنوان موضوع: بهبود قلم FreeSerif برای زبان فارسی
این‌که توی اوبونتو، FreeSans جای Tahoma رندر میشه به خاطر این هست که توی یکی از کانفیگش FreeSans به عنوان جایگزین Tahoma معرفی شده.
خب پس یعنی در موارد زیادی به‌طور پیش‌فرض FreeSerif رندر میشه، و نه مثلاً Nazli یا چیز دیگه. من هم همین رو میگم.
-
بهبود FreeSerif. عنوان موضوع: بهبود قلم FreeSerif برای زبان فارسی
متوجه‌ام ولی هدفت از بهبود FreeFonts بهتر کردن تایپوگرافی پارسی اوبونتو نیست؟
اگر هدفت اینه که راهای موثر و ساده‌تری برای رسیدن بش هست. مثلا به کانفیگ ساده FontConfig بنویسیم که DejaVu Sans رو جایگزین Tahoma کنه و اون برای اوبونتو بفرستیم.
خب پس یعنی در موارد زیادی به‌طور پیش‌فرض FreeSerif رندر میشه، و نه مثلاً Nazli یا چیز دیگه. من هم همین رو میگم.
فکر کنم فقط توی اوبونتو اینطوری باشه. مثلا توی فدورا ۱۸ فونت DejaVu Sans جای Tahoma رندر میشه. توی فدورا ۱۹ هم اصلا فونت FreeFonts به صورت پیش‌فرض نصب نیست. اگر لازم باشه توزیع‌های دیگه رو هم تست می‌کنم.
-
دو راهکار زیر به ذهنم رسید
1- نازلی را بزرگ کنی، strech
2- کاراکتر های XB kayhan استفاده کنی
قلم کیهان به جز چند مورد، قلم خوبی است. و مشکل اندازه نداد و کاملا منطبق بر لاتین است
-
دو راهکار زیر به ذهنم رسید
1- نازلی را بزرگ کنی، strech
2- کاراکتر های XB kayhan استفاده کنی
قلم کیهان به جز چند مورد، قلم خوبی است. و مشکل اندازه نداد و کاملا منطبق بر لاتین است
ممنون از پیشنهادت.
ولی مگه قیافهٔ این قلم اون قدر زشته؟ که هیچ راهی جز جایگزینی‌اش با یه قلم دیگه نیست؟ همه دارن پیشنهاد می‌دن که یه قلم تازه پیدا کنیم یا به قول شما قلم‌های دیگه رو چاق و لاغر کنیم که با متریک این قلم جور دربیاد!! هدف من از آغاز این تاپیک بهبود قیافهٔ نویسه‌های این قلم بود. ولی هیچ کسی تا حالا هیچ نظری دربارهٔ این قلم نداده!
اصلاً چیزهایی رو که در آغاز تاپیک نوشتم فراموش کنید! به این پروژه به چشم یک تجربه در طراحی و اصلاح قلم نگاه کنید! من در هر حال برای بهبود قلم در وضع فعلی‌اش تلاش می‌کنم. ولی می‌خوام نظر بقیه رو دربارهٔ شکل نویسه‌هاش بدونم. به نظرتون کدوم نویسه‌ها از همه بیشتر مشکل دارن و با بقیه هماهنگ نیستند؟
-
امیر مسعود گرامی پاسخی برای پست قبلیم نداشتی؟ دوست دارم نظرت رو بدونم.
ولی مگه قیافهٔ این قلم اون قدر زشته؟ که هیچ راهی جز جایگزینی‌اش با یه قلم دیگه نیست؟ همه دارن پیشنهاد می‌دن که یه قلم تازه پیدا کنیم یا به قول شما قلم‌های دیگه رو چاق و لاغر کنیم که با متریک این قلم جور دربیاد!! هدف من از آغاز این تاپیک بهبود قیافهٔ نویسه‌های این قلم بود. ولی هیچ کسی تا حالا هیچ نظری دربارهٔ این قلم نداده!
اصلاً چیزهایی رو که در آغاز تاپیک نوشتم فراموش کنید! به این پروژه به چشم یک تجربه در طراحی و اصلاح قلم نگاه کنید! من در هر حال برای بهبود قلم در وضع فعلی‌اش تلاش می‌کنم. ولی می‌خوام نظر بقیه رو دربارهٔ شکل نویسه‌هاش بدونم. به نظرتون کدوم نویسه‌ها از همه بیشتر مشکل دارن و با بقیه هماهنگ نیستند؟
در این‌که فونت زشتیه شکی نیست.
به نظرم ر ز ژ و دم واو افتضاحه. گودی ف، نون و ق بیش از حد کشیده است. نقطه‌ها رو گرد کنیم جالب‌تر میشه.
سعی می‌کنم چند موردش رو اصلاح کنم و اینجا بزارم.
-
دارم کپی‌رایت فونت‌ها رو بررسی می‌کنم و گویا تنها خود فایل فونت به عنوان نرم‌افزار تحت حمایته و نه طرح هنری کاراکترها. اگر اینطوری باشه دست آدم بازتر میشه.
-
امیر مسعود گرامی پاسخی برای پست قبلیم نداشتی؟ دوست دارم نظرت رو بدونم.
بله خب اینی هم که گفتی یه راهه. باهاشون صحبت کنیم که قلم FreeSerif رو کلاً بردارند از گرینهٔ پیش‌فرض فایرفاکس. ولی من به دلایلی ترجیج می‌دم دنبال این راه نرم. به چند دلیل که بعضی‌هاشون شخصی هم هست.
یکی این که فکر می‌کنم امکان موفق‌شدن‌مون زیاد نیست. این قلم از همیشه در اوبونتو قلم پیش‌فرض فایرفاکس نبود. فکر کنم از نسخهٔ حدود 9.10 این جوری شد. همون موقع هم یه سری اعتراض کردن. حتی یادمه یه گزارش باگ از طرف یه کاربر چینی دیدم که اون هم به شکل زشت نویسه‌های زبون خودش اعتراض داشت. ولی لابد دلیل محکمی داشتند که این تصمیم رو گرفتند و تغییرش ندادند. شاید روی آوردن به این قلم برای بعضی از زبون‌های دیگه (برعکس زبون فارسی) یه پیشرفت بوده. شاید گستردگی قلم براشون از زشت‌بودن نویسه‌ها مهم‌تر بوده: با خودشون گفتند اگه خط فارسی و عربی و چینی زشت باشه بهتر از اینه که برای خط بنگالی مربع نشون بده. حالا به هر دلیلی.
دلیل دیگه اینه که شخصاً ترجیح می‌دم به جای این که وقت و انرژی‌ام رو روی مسایل سیاسی بگذارم (یعنی قانع‌کردن یه گروه که «ای داد و بیداد این قلم بده و باید عوضش کنین») روی یه کار فنی تمرکز کنم. با خودم فکر می‌کنم حتی اگه این قلم پیش‌فرض فایرفاکس در اوبونتو نبود، باز هم درست‌کردنش کار خوبی بود. دوست دارم یه قلم با مجوز GPL به مجموعهٔ قلم‌های فارسی افزوده بشه و دایرهٔ انتخاب کاربران فارسی‌زبان رو بازتر بکنه.
دلیل آخر من هم همون طور که پیش‌تر گفتم اینه که به نظر من این قلم از نظر متریک خیلی قلم خوبی هم هست اتفاقاً. هر چه‌قدر که نمونهٔ نوشته‌ها رو با این قلم و با قلم‌های دیگه مقایسه می‌کنم بیشتر به این نتیجه می‌رسم.
-
دارم کپی‌رایت فونت‌ها رو بررسی می‌کنم و گویا تنها خود فایل فونت به عنوان نرم‌افزار تحت حمایته و نه طرح هنری کاراکترها. اگر اینطوری باشه دست آدم بازتر میشه.
عالبه. خبرمون کن پس :)
-
در این‌که فونت زشتیه شکی نیست.
به نظرم ر ز ژ و دم واو افتضاحه. گودی ف، نون و ق بیش از حد کشیده است. نقطه‌ها رو گرد کنیم جالب‌تر میشه.
سعی می‌کنم چند موردش رو اصلاح کنم و اینجا بزارم.
ای ول! منتظرم ببینم به کجا می‌رسیم. :)
-
ممنون امیرمسعود که وقت گذاشتی و دلایلت رو توضیح دادی :) یکی این که فکر می‌کنم امکان موفق‌شدن‌مون زیاد نیست. این قلم از همیشه در اوبونتو قلم پیش‌فرض فایرفاکس نبود. فکر کنم از نسخهٔ حدود 9.10 این جوری شد. همون موقع هم یه سری اعتراض کردن. حتی یادمه یه گزارش باگ از طرف یه کاربر چینی دیدم که اون هم به شکل زشت نویسه‌های زبون خودش اعتراض داشت. ولی لابد دلیل محکمی داشتند که این تصمیم رو گرفتند و تغییرش ندادند. شاید روی آوردن به این قلم برای بعضی از زبون‌های دیگه (برعکس زبون فارسی) یه پیشرفت بوده. شاید گستردگی قلم براشون از زشت‌بودن نویسه‌ها مهم‌تر بوده: با خودشون گفتند اگه خط فارسی و عربی و چینی زشت باشه بهتر از اینه که برای خط بنگالی مربع نشون بده. حالا به هر دلیلی.
کاش به گزارش باگ لینک میدادی تا از دلایل کنونیکال مطلع میشدیم. با وجود FontConfig همه جور تنظیمی برای انتخاب فونت‌ها میشه نوشت. گلیف‌های FreeSans برای زبون بنگالی مناسبه؟ خب ما میگیم فقط برای اسکریپت عربی از یه فونت دیگه استفاده کنه. با این سیستم اگر تنها یک فونت هم glyph مربوط به یک کارکتر رو داشته باشه بلاخره تو سیستم سلسله مراتبی FontConfig انتخاب میشه و مربع به نمایش درنمیاد.
دلیل دیگه اینه که شخصاً ترجیح می‌دم به جای این که وقت و انرژی‌ام رو روی مسایل سیاسی بگذارم (یعنی قانع‌کردن یه گروه که «ای داد و بیداد این قلم بده و باید عوضش کنین») روی یه کار فنی تمرکز کنم. با خودم فکر می‌کنم حتی اگه این قلم پیش‌فرض فایرفاکس در اوبونتو نبود، باز هم درست‌کردنش کار خوبی بود. دوست دارم یه قلم با مجوز GPL به مجموعهٔ قلم‌های فارسی افزوده بشه و دایرهٔ انتخاب کاربران فارسی‌زبان رو بازتر بکنه.
فکر کنم تصمیمت رو گرفتی و نتونم تغییرش بدم ولی به نظرم وقتی می‌خوایم مشکلی رو حل کنیم بهتره اول مساله رو کاملا بشناسیم و بعد موثرترین راه‌حل رو انتخاب کنیم. برای بهبود تایپوگرافی پارسی در گنو / لینوکس یا کلا محیط رایانه‌ای باید فراتر از اوبونتو یا صرفا یه فونت فکر کنیم. چی اگر کنونیکال نخواست نسخه جدید فونت رو استفاده کنه؟ (فرض محال) چی اگر یک سال دیگه کاربرهای عرب زبان طراحی ما رو نپسندیدن و به چیزی تغییر دادن که ما دوست نداریم؟ و احتمالات دیگه که بهبود این فونت رو به گزینه مناسبی برای بهبود تایپوگرافی تبدیل نمی‌کنه.
البته به نظرم FreeSerif پروژه محترمی هست و حقش داشتن گلیف‌ها بهتره برای همین دوست دارم مشارکت کنم.
دلیل آخر من هم همون طور که پیش‌تر گفتم اینه که به نظر من این قلم از نظر متریک خیلی قلم خوبی هم هست اتفاقاً. هر چه‌قدر که نمونهٔ نوشته‌ها رو با این قلم و با قلم‌های دیگه مقایسه می‌کنم بیشتر به این نتیجه می‌رسم.
متخصص طراحی فونت نیستم ولی فکر نکنم اصلاح متریک فونت‌ها کار سختی باشه. ما اطلاعات outline رو داریم، نسبت هم درسته پس مساله خاصی نیست.
دارم کپی‌رایت فونت‌ها رو بررسی می‌کنم و گویا تنها خود فایل فونت به عنوان نرم‌افزار تحت حمایته و نه طرح هنری کاراکترها. اگر اینطوری باشه دست آدم بازتر میشه.
توی اکثر کشورها از جمله ایالات متحده اینطوریه. منطقی هم هست چون در غیر این صورت با چاپ یک نوشته از فونتی که کپی‌رایتش رعایت نشده گناهکار شناخته میشی! البته تو بعضی از کشورها ظاهر فونت هم قابل کپی رایت هست. بهتره مجوز فونتی که می‌خواید ازش استفاده کنید به دقت بررسی بشه.
-
برای ایده‌گرفتن و مقایسه با دیگر قلم‌ها، تصویرهای همهٔ نویسه‌های فارسی رو با قلم‌های دیگه آماده کردم:
DejaVuSans (http://ubuntuone.com/7bRLwrsc36HgiwSSIJt9UO) (http://ubuntuone.com/0PucypgMKjuU8EQjZDBMUS)
FreeSerif (http://ubuntuone.com/7dOSt3c1sjUYCHa0GfUbi3) (http://ubuntuone.com/5IvyHK4NjiA1FixmuYw1gM)
KacstPen (http://ubuntuone.com/6oMSXbZYn1rI2CeixrL0Oa) (http://ubuntuone.com/3usRS1WRrarb3gYwgqe4UJ)
Nazli (http://ubuntuone.com/6qew8S28ogibbU7O1SWOwd) (http://ubuntuone.com/4PIyzlWIHeBZNU5XjjJsOw)
TimesNewRoman (http://ubuntuone.com/0DztbKeoQXdXFLIEPq5xfE) (http://ubuntuone.com/5zxWcohO1brH4YYyqipOAB)
روی نام قلم‌ها اگه کلیک کنید پروندهٔ پی‌دی‌اف‌شون میاد.
-
ممنون امیرمسعود که وقت گذاشتی و دلایلت رو توضیح دادی :)
ممنون که برات مهمه!
با وجود FontConfig همه جور تنظیمی برای انتخاب فونت‌ها میشه نوشت. گلیف‌های FreeSans برای زبون بنگالی مناسبه؟ خب ما میگیم فقط برای اسکریپت عربی از یه فونت دیگه استفاده کنه. با این سیستم اگر تنها یک فونت هم glyph مربوط به یک کارکتر رو داشته باشه بلاخره تو سیستم سلسله مراتبی FontConfig انتخاب میشه و مربع به نمایش درنمیاد.
من اصلاً با FontConfig آشنا نبودم و نمی‌دونستم که این قدر خفنه! اگر این جوریه که دیگه مشکلی نباید باشه. ولی این همه مدت هیچ کی تنظیمش نکرده؟ عجیبه!
فکر نکنم اصلاح متریک فونت‌ها کار سختی باشه. ما اطلاعات outline رو داریم، نسبت هم درسته پس مساله خاصی نیست.
این که مشکل متریک خیلی مهمه رو استیون وایت، نگهدارهٔ این قلم در پروژهٔ گنو، بهم گفته بود. و خودش می‌گفت که یه عالمه قلم فارسی و عربی رو دیده ولی هیچ‌کدومشون با متریک FreeSerif سازگار نبودن و برای همین نتونسته به‌کارشون ببره. الله اعلم!
-
من اصلاً با FontConfig آشنا نبودم و نمی‌دونستم که این قدر خفنه! اگر این جوریه که دیگه مشکلی نباید باشه. ولی این همه مدت هیچ کی تنظیمش نکرده؟ عجیبه!
تنظیمات نوشته شده که عمده تنظیمات مربوط به فونت‌های پارسی برای فونت‌های فارسی‌وب شریف هست. مشکل اصلی اینه که ما فونت پارسی خوبی نداریم که براش تنظیمات بنویسیم.
این که مشکل متریک خیلی مهمه رو استیون وایت، نگهدارهٔ این قلم در پروژهٔ گنو، بهم گفته بود. و خودش می‌گفت که یه عالمه قلم فارسی و عربی رو دیده ولی هیچ‌کدومشون با متریک FreeSerif سازگار نبودن و برای همین نتونسته به‌کارشون ببره. الله اعلم!
به نظرم ایشون دنبال فونتی بوده که دقیقا خود گلیف‌ها رو کپی کنه که پیدا نکرده. اطلاعات گلیف هرجوری که باشه می‌تونی می‌تونیم با متریک جدید سازگارش کنیم ولی بدن شک زمان میبره.
راستی یه سوال: برای ادیت کردن گلیف‌ها از چه برنامه‌ای استفاده می‌کنی؟ روی سیستم اصلیم با اجرای FontForge کل سیستم‌عامل کرش میکنه.
-
راستی یه سوال: برای ادیت کردن گلیف‌ها از چه برنامه‌ای استفاده می‌کنی؟ روی سیستم اصلیم با اجرای FontForge کل سیستم‌عامل کرش میکنه.
من با همین فونت‌فورج که گفتی کار می‌کنم. آره خیلی کرش میکنه. برای همین من هر ده ثانیه یه بار Ctrl+S می‌زنم! یه سری کرش داره که خودت دستت میاد چه وقتایی پیش میاد و از اون‌ها می‌پرهیزی.
ولی هیچ وقت کل سیستم عامل من رو نترکونده فونت‌فورج. متأسفانه برنامهٔ دیگه‌ای هم نمی‌شناسم.
-
من با همین فونت‌فورج که گفتی کار می‌کنم. آره خیلی کرش میکنه. برای همین من هر ده ثانیه یه بار Ctrl+S می‌زنم! یه سری کرش داره که خودت دستت میاد چه وقتایی پیش میاد و از اون‌ها می‌پرهیزی.
از کدوم نسخه FontForge استفاده می‌کنی؟ خیلی از کرش‌ها با آخرین نسخه حل میشه. از همه بهتر این‌که آخرین نسخه کد رو از git بگیری کامپایل کنی + (https://github.com/fontforge/fontforge)
مشکل من بیشتر به درایور گرافیکم بر میگرده که از glamor استفاده میکنه وگرنه روی لپتاپم FontForge مشکلی نداره.
Sorts Mill Tools (https://bitbucket.org/sortsmill/sortsmill-tools) یک گزینه دیگه است که از FontForge فورک شده اما هنوز نسخه پایداری ازش منتشر نشده، کدش هم فعلا برای من کامپایل نمیشه!
-
از کدوم نسخه FontForge استفاده می‌کنی؟ خیلی از کرش‌ها با آخرین نسخه حل میشه. از همه بهتر این‌که آخرین نسخه کد رو از git بگیری کامپایل کنی + (https://github.com/fontforge/fontforge)
مشکل من بیشتر به درایور گرافیکم بر میگرده که از glamor استفاده میکنه وگرنه روی لپتاپم FontForge مشکلی نداره.
Sorts Mill Tools (https://bitbucket.org/sortsmill/sortsmill-tools) یک گزینه دیگه است که از FontForge فورک شده اما هنوز نسخه پایداری ازش منتشر نشده، کدش هم فعلا برای من کامپایل نمیشه!
ممنون از اطلاعاتت. مشکل کرش برای من هیچ وقت اون قدر شدید نبود که برم دنبال git ولی خب دفعهٔ بعدی که بخوام با فونت‌فورج کار کنم میرم سراغ این نسخهٔ تازهٔ آزمایشی که ببینم چه قدر بهتر شده.
-
این فونت انجمن هم بد نیستا :). این رو هم تستی کنید از لحاظ متریک ها :)