در حال حاضر مسئله اپن سورس كردن فناوری جاوا مهمترین چالشی است كه سان در عرصه نرمافزار با آن روبهروست و همانطور كه پیشبینی میشد، درونمایه اصلی همایش امسال به همین موضوع اختصاص داشت. البته جاناتان شوارتز در سخنرانی افتتاحیه این همایش در پاسخ به پرسش <آیا سرانجام جاوا اپن سورس خواهد شد یا نه؟> كه این روزها بارها مطرح شده است، تأكید كرد: <مسئله این نیست كه جاوا اپن سورس خواهد شد یا نه، بلكه مسئله چگونگی تحقق این هدف است.>
از یك منظر میتوان گفت چالشی كه سان با آن درگیر است، اهمیت فوقالعادهای در وضعیت آتی صنعت نرمافزار خواهد داشت؛ زیرا این اولین بار است كه یك پلتفرم نرمافزاری و تجاری با این درجه از اهمیت قرار است اپن سورس شود و تاكنون هیچ یك از شركتهای بزرگ صنعت IT چنین تحولی را تجربه نكردهاند. وضعیت پیچیدهای كه سان در آن قرارگرفته از دو جنبه قابل بررسی است: نخست اینكه سان تحت فشار شدید جامعه اپن سورس قرار دارد و این جامعه به گونهای روشن و انكارناپذیر حمایت خود را از آینده این شركت، موكول به پیوستن جاوا به این جنبش كرده است.
هم مدیر پیشین و هم مدیر جدید سان تاكنون بارها بر تعهد خود به آرمان اپن سورس شدن جاوا تأكید كردهاند و چنان فضایی را پیرامون خود به وجود آوردهاند كه مشكل بتوانند از زیر بار چنین تعهدی شانه خالی كنند.
واضح است كه اگر پلتفرم جاوا كاملاً اپن سورس شود، تعداد برنامهنویسان و كارشناسانی كه در عرصه فناوری جاوا مشغول كارند، چند برابر خواهد شد و این یعنی یك بازار بزرگتر و فراگیرتر برای سان. به این ترتیب پلتفرم جاوا كه اكنون در سراسر دنیا طرفداران و علاقمندان فراوانی دارد، به یك امپراتوری عظیم نرمافزاری تبدیل خواهد شد و میتواند برای افزایش تفوق خود بر بازار نرمافزار، تعداد هرچه بیشتری از فعالان جنبش اپن سورس را به لشكر جاوا وارد كند. اما آن روی سكه را هم باید نگریست؛ یعنی مشكل سازگاری و حفظ یكپارچگی سیستمهای نرمافزاری مبتنی بر جاوا. این مشكلی است كه شوارتز در سخنرانی امسال خود آن را یادآوری كرد.
تاكنون صنعت اپن سورس بهرغم همه موفقیتهایش، نتوانستهاست راهكاری برای حفظ یكپارچگی و سازگاری سیستمهایی كه برایناساس توسعه داده میشوند بیابد و اصولاً چنین هدفی با مبانی و چارچوبهای كلی جنبش اپنسورس در تناقض است. در حقیقت مشكل سان در اپن سورس كردن جاوا نیز همین است. سان نگران است این فرایند موجب پدید آمدن نسخههای گوناگونی از پلتفرم جاوا شود كه به دلیل سلایق متفاوت توسعهدهندگان و دیدگاههای متفاوتشان، با یكدیگر سازگار نباشند.
در این صورت تضمینی نیست كه بتوانیم همچون گذشته هر نرمافزار مبتنی بر جاوا را صرفاً با نصب یك ماشین مجازی JVM- آن هم براساس هستهای كه سان مایكروسیستمز تهیه كرده است - به صورت موفقیتآمیز اجرا كنیم و حتی اگر بپذیریم كه ممكن است نسخههای مختلفی از JVM در بازار اپن سورس وجود داشته باشد، این سؤال پیش میآید كه نقش رهبری سان در این میان چه میشود؟
سان سالهای متوالی برای توسعه پلتفرم جاوا زحمت كشیدهاست و اكنون تصور اینكه در فضای باز صنعت اپنسورس، توسعهدهندگان دیگری پیدا شوند كه موتور مجازی JVM یا دیگر عناصر و كامپوننتهای بنیادی پلتفرم جاوا را بسیار بهتر از سان بسازند، برایش مثل یك كابوس است.
حتی اگر چنین چالشی هم بهوجود نیاید، سازگاركردن نسخههای مختلف جاوا با یكدیگر و ایجاد بستری كه نهایتاً بتواند اجرای موفقیتآمیز نرمافزارهای مبتنی بر جاوا را تضمین كند آسان نخواهد بود. به همین دلیل صنعت نرمافزار با حساسیت و توجه بسیار زیاد این ماجرا را دنبال میكند. اگر سان در این مسیر موفق شود، نه تنها پیروزی بزرگی برای این شركت خواهد بود، بلكه صنعت اپن سورس به یك الگوی بسیار مهم برای مهاجرت شركتهای نرمافزاری از مدل تجاری كنونی (مالكیت نرمافزار) به مدل اپنسورس (نرمافزار آزاد) دست خواهد یافت و این میتواند طوفانی از تغییر و تحولات مدل كسبوكار در سراسر صنعت نرمافزار به راه اندازد.
سایر تحولات
اما در كنار موضوع مهم اپن سورس، همایش جاوا وان با اخبار و تحولات دیگری نیز همراه بود. از جمله میتوان به اعلام پروژه Web Services Interoperability Technology كه در چارچوب آن سان گام دیگری در جهت سازگاری فناوری وب سرویس ساخت خود با دیگر سازندگان عمده این فناوری، علی الخصوص مایكروسافت، برمیدارد، اشاره كرد. این ابتكار سان در عین حال در جهت توافق مهمی است كه چندی پیش این دو شركت در جهت حل اختلافات خود به آن دست یافتند.
از دیگر اخبار مهم این همایش دستاوردهای جدید بنیاد Eclipse در زمینه مدلسازی نرمافزار بود. چارچوب مدلسازی اكلیپس (EMF) هماكنون توسط تعدادی از سازندگان بزرگ نرمافزار همچون آیبیام، بورلند و اوراكل حمایت میشود و الگویی برای تركیبكردن دیگر استانداردهای مدلسازی از جمله UML 2.0 در قالب یك استاندارد جدید و كارآمدتر است.
شركت Terracotta یك راهكار جامع برای كلاسترسازی روی سرور آپاچی ارائه كرده بود كه به ادعای این شركت میتواند ماهها زحمت برنامهنویسان و توسعهدهندگان جاوا برای پیادهسازی یك پروژه كلاسترینگ روی آپاچی را به تنها سی دقیقه برساند! شركت بورلند نیز از خبرسازان عمده همایش امسال بود. بورلند در جاواوان 2006 برنامه سه ساله خود را برای توسعه نرمافزار برنامهنویسی JBuilder تشریح كرد و از بهكارگیری چارچوب اكلیپس در JBuilder 2007 خبر داد. در عین حال بورلند اعلام كرد یك نسخه رایگان از JBuilder 2006 را با نام Foundation Edition در اختیار علاقمندان قرارداده است. این نسخه را میتوانید ازاین نشانی
http://www.borland.com/downloads/download-jduilder.html دریافت كنید.
در حال حاضر مسئله اپن سورس كردن فناوری جاوا مهمترین چالشی است كه سان در عرصه نرمافزار با آن روبهروست و همانطور كه پیشبینی میشد، درونمایه اصلی همایش امسال به همین موضوع اختصاص داشت. البته جاناتان شوارتز در سخنرانی افتتاحیه این همایش در پاسخ به پرسش <آیا سرانجام جاوا اپن سورس خواهد شد یا نه؟> كه این روزها بارها مطرح شده است، تأكید كرد: <مسئله این نیست كه جاوا اپن سورس خواهد شد یا نه، بلكه مسئله چگونگی تحقق این هدف است.>
از یك منظر میتوان گفت چالشی كه سان با آن درگیر است، اهمیت فوقالعادهای در وضعیت آتی صنعت نرمافزار خواهد داشت؛ زیرا این اولین بار است كه یك پلتفرم نرمافزاری و تجاری با این درجه از اهمیت قرار است اپن سورس شود و تاكنون هیچ یك از شركتهای بزرگ صنعت IT چنین تحولی را تجربه نكردهاند. وضعیت پیچیدهای كه سان در آن قرارگرفته از دو جنبه قابل بررسی است: نخست اینكه سان تحت فشار شدید جامعه اپن سورس قرار دارد و این جامعه به گونهای روشن و انكارناپذیر حمایت خود را از آینده این شركت، موكول به پیوستن جاوا به این جنبش كرده است.
هم مدیر پیشین و هم مدیر جدید سان تاكنون بارها بر تعهد خود به آرمان اپن سورس شدن جاوا تأكید كردهاند و چنان فضایی را پیرامون خود به وجود آوردهاند كه مشكل بتوانند از زیر بار چنین تعهدی شانه خالی كنند.
واضح است كه اگر پلتفرم جاوا كاملاً اپن سورس شود، تعداد برنامهنویسان و كارشناسانی كه در عرصه فناوری جاوا مشغول كارند، چند برابر خواهد شد و این یعنی یك بازار بزرگتر و فراگیرتر برای سان. به این ترتیب پلتفرم جاوا كه اكنون در سراسر دنیا طرفداران و علاقمندان فراوانی دارد، به یك امپراتوری عظیم نرمافزاری تبدیل خواهد شد و میتواند برای افزایش تفوق خود بر بازار نرمافزار، تعداد هرچه بیشتری از فعالان جنبش اپن سورس را به لشكر جاوا وارد كند. اما آن روی سكه را هم باید نگریست؛ یعنی مشكل سازگاری و حفظ یكپارچگی سیستمهای نرمافزاری مبتنی بر جاوا. این مشكلی است كه شوارتز در سخنرانی امسال خود آن را یادآوری كرد.
تاكنون صنعت اپن سورس بهرغم همه موفقیتهایش، نتوانستهاست راهكاری برای حفظ یكپارچگی و سازگاری سیستمهایی كه برایناساس توسعه داده میشوند بیابد و اصولاً چنین هدفی با مبانی و چارچوبهای كلی جنبش اپنسورس در تناقض است. در حقیقت مشكل سان در اپن سورس كردن جاوا نیز همین است. سان نگران است این فرایند موجب پدید آمدن نسخههای گوناگونی از پلتفرم جاوا شود كه به دلیل سلایق متفاوت توسعهدهندگان و دیدگاههای متفاوتشان، با یكدیگر سازگار نباشند.
در این صورت تضمینی نیست كه بتوانیم همچون گذشته هر نرمافزار مبتنی بر جاوا را صرفاً با نصب یك ماشین مجازی JVM- آن هم براساس هستهای كه سان مایكروسیستمز تهیه كرده است - به صورت موفقیتآمیز اجرا كنیم و حتی اگر بپذیریم كه ممكن است نسخههای مختلفی از JVM در بازار اپن سورس وجود داشته باشد، این سؤال پیش میآید كه نقش رهبری سان در این میان چه میشود؟
سان سالهای متوالی برای توسعه پلتفرم جاوا زحمت كشیدهاست و اكنون تصور اینكه در فضای باز صنعت اپنسورس، توسعهدهندگان دیگری پیدا شوند كه موتور مجازی JVM یا دیگر عناصر و كامپوننتهای بنیادی پلتفرم جاوا را بسیار بهتر از سان بسازند، برایش مثل یك كابوس است.
حتی اگر چنین چالشی هم بهوجود نیاید، سازگاركردن نسخههای مختلف جاوا با یكدیگر و ایجاد بستری كه نهایتاً بتواند اجرای موفقیتآمیز نرمافزارهای مبتنی بر جاوا را تضمین كند آسان نخواهد بود. به همین دلیل صنعت نرمافزار با حساسیت و توجه بسیار زیاد این ماجرا را دنبال میكند. اگر سان در این مسیر موفق شود، نه تنها پیروزی بزرگی برای این شركت خواهد بود، بلكه صنعت اپن سورس به یك الگوی بسیار مهم برای مهاجرت شركتهای نرمافزاری از مدل تجاری كنونی (مالكیت نرمافزار) به مدل اپنسورس (نرمافزار آزاد) دست خواهد یافت و این میتواند طوفانی از تغییر و تحولات مدل كسبوكار در سراسر صنعت نرمافزار به راه اندازد.
منبع ذکر نشده بود.
به هر حال از ترجمه کنندگان تشکر می کنیم، هر چند که مطلب کهنه است.