جامعه منبعباز در سال 2008، چنان به جريان غالب جامعه فناوري اطلاعات وارد شد كه در طول سالهاي گذشته اين اتفاق رخ نداده بود. بههمين دليل، مهمترين رويدادهايي كه در سال 2008 جامعه منبعباز را به دنياي فناوري ثابت كرد، در ادامه مرور ميكنيم:
1- صعود (و سقوط قيمت) نتبوكها
بعد از عرضه ASUS Eee PC بهعنوان پدر تمام نت بوكها، به مشتريان ثابت شد كه براي انجام كار نيازي به لپتاپهاي گرانقيمت ندارند و ميتوان با نتبوك 300 دلاري نيز بسياري از كارها از جمله اتصال به اينترنت، نامهنگاري و كارهاي روزمره را انجام داد. نتبوكها كه بهخاطر پاييننگهداشتن هزينهشان با سيستم عامل لينوكس عرضه ميشوند، نقشي مهم در استفاده عام از لينوكس داشتند. نرخ پايين نتبوكها باعث ميشد حتي در مقايسه با كامپيوترهاي روميزي هم بهصرفهتر باشند. بهتازگي نيز شركت كوبي (Coby)، توليدكننده لوازم الكترونيكي، در نظر دارد نتبوكهاي 99 دلاري را عرضه كند. بهنظر ميرسد كه رقابت بر سر قيمت تازه شروع شده است.
2- حركت آهسته سان به سوي نوا
اشتباه نكنيد، سان هنوز به نوا (Nova) نرسيده است، صرفنظر از افت سهامش، تكهتكه كردن شركت به بخشهاي كوچكتر و همچنين رويكرد مشتريانش به رقبا (لينوكس)، سان تا حد ممكن بهدنبال راهكارهاي باز حركت كرد. اوپن آفيس 3 بعد از مدتها انتظار امسال منتشر شد. سولاريس منبع باز اعلام شد و مهمتر از همه، سان پايگاه داده MySQL را خريد.
3- انتشار اوبونتو 8.10 و فدورا 10 و اوپن سوزه 11.1
سه توزيع محبوب لينوكس امسال به درخشش خود رسيدند. اوبونتو 10/8 ثابت كرد كه لينوكس ميتواند به سطوح ديگري از راحتي و قابليت اطمينان برسد و با پشتيباني از شبكههاي موبايل و قابليت ايجاد نسخه USB خود، كاربران زيادي را دور خود جمع كرد. فدورا، از طرف ديگر بهطور كلي دچار بازبيني شد و با امكانات بيشتر بيسيم و بازيابي خطاهاي بحراني به هواداران خود پاسخ گرمي داد. اگر سال 2008 را سال لينوكس بناميم، اشتباه نكردهايم.
4- عرضه گوگل كروم
خود من وقتي كروم منتشر شد، با خودم گفتم: «باز هم يك مرورگر ديگر؟» با ديدن نسخه اوليه آن، هر چه كردم نتوانستم آن را جايگزين فايرفاكس با آن همه add-on ها و شيوهقشنگ بوكمارك كردن صفحههاي وب كنم. اما جداي اينها، طراحي تميز، ساده و همچنين سرعت خوب اين مرورگر را ميتوان بهعنوان ويژگيهاي گوگل كروم نام برد. همچنين، با معماري گوگل كروم، ديگر ايرادات يك پنجره نميتواند روي كل مرورگر تاثير بگذارد و مرور وب با امنيت بيشتري انجام ميشود. آيا گوگل كروم همان كاري را با فايرفاكس خواهد كرد، كه اين مرورگر با اينترنت اكسپلورر كرد؟
5- عرضه گوگل آندرويد
ساده و تميز، لينوكس موبايل در سال 2008 با معرفي گوگل آندرويد كه از مدتها قبل انتظارش ميرفت،خود را وارد عرصه جديدي نمود. بههمراه آندرويد، يك دو جين سيستم عامل لينوكسي ديگر از طرف شركتهاي مختلف پشتيباني شدند تا از دستگاههاي اينترنت موبايلي و تبلتها و كامپيوترهاي جيبي پشتيباني كنند.
6- نوكيا و منبع باز كردن سيمبيان
سيمبيان كه خبر منبع باز شدنش، كه اواسط سال گذشته اعلام شد، يكي از غافلگير كننده ترين خبرها بود. با اين اقدام، نوكيا نيز به جمع سيستمهاي عامل منبع باز پيوست. از طرفي با پيوستن ده دوازده شركت ريز و درشت مخابراتي به مشاركت براي استفاده و توسعه آندرويد، بزرگترين توليدكننده تلفن همراه در جهان بهدنبال ماندن در كورس رقابت براي محبوب شدن است.
7- اعلام دادگاه بينالمللي مبني بر اجراي سفت و سخت قانونهاي حق كپي منبعباز
اوايل امسال، دادگاه فدرال رسيدگي به شكايات آمريكا با تصويب قانوني مبني بر لازمالاجرا بودن تمام مجوزهاي حق كپي منبعباز، به تمام كساني كه ميترسيدند مجوزهاي حق نشر منبع باز قابل اطمينان نباشد، اجازه داد نفسي تازه كنند. بسياري از مولفان حقوق نشر منبعباز از جمله لارنس لسيگ (مولف ( Creative Commons از عدم استقبال دادگاه فدرال از اين مجوزها ترس داشتند.
8- برنامه نويس لينوكسي محكوم به قتل درجه اول شد
عجيب به نظر ميرسد اما هانس رايزر، توسعهدهنده و برنامهنويس ارشد سيستم فايل ReiserFS، به قتل و پنهان كردن جسد همسر خودش اعتراف كرد و به زندان محكوم شد. وي در ابتدا سعي داشت غيبت همسر خود را انكار كند و در تمام اين مدت مشغول به توسعه سيستم فايل بود، اما بالاخره محل دفن جسد همسر خود را به پليس نشان داد و به زندان محكوم شد. با تشكر از دنياي منبعباز، سيستم فايل ReiserFS هنوز بهكار خود ادامه ميدهد. هرچند كه ممكن است در مقايسه با غولهايي چون 4ext كمكم بازي را واگذار كند.
9- ايراد دبيان در OpenSSL
توسعه دهندگان توزيع لينوكسي دبيان وقتي متوجه شدند كه در بسته رمزگذاري اوپن SSL خود باگ وحشتناكي را جا گذاشتهاند، بدجور ناراحت شدند. كليدهاي رمزگذاري اين بسته از سال 2006 تغيير نكرده بود و سخت دچار ضعف بود.
اين مشكل به سرعت حل شد و بههمراه راهنماهايي بستهجديد جايگزين شد، اما اين اتفاق درس بزرگي از جامعه منبعباز به ما ميدهد: هر كسي ميتواند به كد نگاه كند و ايراد را بگيرد، هرچند كه اين موضوع در چشم مهاجمان و بدخواهان هم هست، اما در اين صورت چيزي كه باقي ميماند، ديواري محكم است كه نفوذ به آن بسيار دشوار است.
10- باختن اسكو به ناول
بعد از كلي كشمكش و دعوا، SCO بالاخره در كشاكش و رفت و آمدهاي پياپي به دادگاه، كه صبر دالاييلاما را هم لبريز ميكرد، به ناول باخت. اسكو نسخه منبعبسته يونيكسي خودش را منتشر ميكرد و ناول را متهم كرده بود كه يونيكس را از اين شركت دزديده است. طي اين اقدام، مجبور به پرداخت ميزان زيادي خسارت به ناول شد و سه اتهام ديگر اين شركت به ناول بهطور كامل رد شد.
منابع
Informationweek.com
Techweb.com
Techcrunch.com
Lifehacker.com
جام جم