اختلافات انویدیا با گنو/لینوکس

[Nixon]

سلام و عرض ادب 

واقعیت من ویدیو صحبت های چندسال پیش لینوس توروالدز درباره انویدیا رو دیدم و چند تا سوال برام پیش اومد گفتم شاید شما جوابی براش داشته باشید :

۱- آیا الان اوضاع نسبت به گذشته بهتر شده؟ یعنی میتونیم راحت تر درایورهای کارت گرافیک انویدیا رو دانلود و نصب کنیم؟ ( لطفا توضیح بدید و یه درصد تقریبی بگید (مثلا ۳۰ درصد بهتر شده) )

۲- آیا این درایورها بصورت رسمی توسط شرکت انویدیا ساخته و پشتیبانی میشن؟ ( چون من شنیدم یه سری درایور های اپن سورس هم وجود داره لطفا درباره اونها هم توضیح مختصری بدید )
 
۳- وقتی شرکت هایی مثل گوگل و مایکروسافت دارن با لینوکس کار میکنن چرا انویدیا خودش رو از این بازار محروم میکنه؟ 

۴- چرا بعضی از کاربر های گنو/لینوکس میگن برید کارت گرافیک های amd بخرید؟ آیا amd پشتیبانی بهتری از گنو/لینوکس نسبت به nvidia داره؟

۵- آیا شرکت هایی مثل اینتل هم توی عرضه و پشتیبانی درایورها با لینوکس مشکل دارن ؟
 

کلا الان یه حس تنفری از شرکت انویدیا بهم دست داده در هر صورت  امیدوارم که تصوراتی که از شرکت انویدیا پیدا کردم اشتباه باشه     . سپاس

[دانیال بهزادی]

۱. خیر. اصلاً بهتر نشده. در واقع حس می‌کنم یه مقدار بدتر هم شده.
۲. اون رسمی‌ها رو خود انویدیا می‌ده که به لعنت خدا نمی‌ارزن! راه‌اندازهای nouveau رو داوطلبان با مهندسی معکوس نوشتن و به صورت آزاد در لینوکس قرار دادن که کار می‌کنن،‌ولی خب طبیعتاً نمی‌تونن از تمام توانایی سخت‌افزار استفاده کنن.
۳. این رو باید از سران انویدیا بپرسید، نه ما
۴. بله. AMD و Intel پیش از این که کارت گرافیک جدیدی وارد بازار کنن، راه‌اندازش رو به صورت آزاد ارائه می‌کنن که به لینوکس اضافه می‌شه.
۵. نه. نهایتاً یه سری از ثابت‌افزارها رو به صورت آزاد منتشر نمی‌کنن که لینوکس مشکلی باهاشون نداره.

[Dragon-]

برای انویدیا توی کرنل لینوکس، دوتا درایور وجود داره. یکی درایور‌های آزاد nouveau و یکی درایور‌های انحصاری خود انویدیا.
درایور‌های آزاد، همراه کرنل قرار دارند. توسعه اونها توسط یه انویدیا نیست، یه گروه دیگه، بدون کمک از مهندس‌های انویدیا، این درایور‌ها رو توسعه میدند.
این درایور با گرافیک‌های جدید انویدیا درست کار نمی‌کنند چون یه سری چیز‌ها تغییر کرده. (مخصوصا درایور‌های مبتنی بر معماری ampere و بعدی‌ها)
برای گرافیک‌های قدیمی، اونهایی که حداکثر توسط درایور‌های سری 390  پشتیبانی میشن، درایور‌های آزاد عملورد بهتری دارند.
دلیلش اینه که درایور‌های سری 390 و به قبل، عملکرد خیلی ضعیفی توی لینوکس دارند. از سری 410 به بعد، عملکرد درایور‌های انحصاری انویدیا توی لینوکس بهتر شده و تکی نسخه 495، دارند روی پشتیبانی از wayland هم کار می‌کنند. اما پشتیبانی اون توی لینوکس، هنوز نسبت به اینتل و amd عقب‌تر هست.

۱- درایور‌های انحصاری انویدیا، ممکنه توی مخازن توزیع‌ها پیدا بشه. اما از اونجایی که انحصاری هستند، معمولا توی قسمت اصلی مخازن قرار ندارند.
برای مثال توی دبیان، این درایور‌های توی قسمت non-free از مخازن قرار گرفتند. معمولا به طور پیش‌فرض این قسمت غیرفعاله.

توی اوبونتو، این درایور‌ها توی قسمت restricted از مخازن هستند. اگه موقع نصب اوبونتو، تیک نصب درایور و کدک‌های انحصاری رو بزنید، اگه گرافیک انویدیا داشته باشید، این قسمت از مخازن فعال و درایور‌های انحصاری انویدیا نصب میشن.

توی آرچ، اصلا درایور‌های انحصاری توی مخازن رسمی نیستند. بلکه توی aur قرار دارند. aur یه جور مخزن غیر رسمی برای آرچ و توزیع‌های مبتنی بر اون هست تا افراد مختلف بتونند بسته‌های خودشون رو اونجا قرار بدهند.

توی فدورا و توزیع‌های مبتنی بر اون مثل rhel یا rocky linux، باز هم درایور‌های انحصاری توی مخازن رسمی نیستند. بلکه توی مخازن غیر آزادِ rpmfusion برار دارند.

برای open suse، درایور‌های انحصاری انویدیا، از خود سرور‌های انویدیا دریافت میشن. open suse تنها توزیعی هست که خود انویدیا، برای اون مخزن درست کرده. اینجا هم، درایور‌های انحصاری، توی مخازن رسمی قرار ندارند.

۲- درایور‌های انحصاری توسط خود انویدیا نوشته شدند. درایور‌های آزاد nouveau توسط جامعه.

۳- معمولا توی حوضه هوش مصنوعی از گرافیک استفاده میشه. معمولا هم برلی اینکار میرن سراغ گرافیک‌های سری tesla.
این گرافیک‌ها درایور‌های جدا دارند. همچنان این درایور‌ها انحصاری هستند و شرایط مشابه درایور‌های معمولی دارند.
به غیر از این، نصب درایور‌های انحصاری برای کرنل لینوکس برای یه کاربر تازه کار می‌تونه سخت باشه. هر چند الان خیلی ساده شده، توی اوبونتو می‌تونید با چنتا کلیک درایور‌های انحصاری رو نصب کنید. و با چنتا کلیک، یا تغییر چنتا متغییر محیطی، برنامه‌ای رو با گرافیک انویدیا اجرا کنید.
اون شرکت‌ها نیروی کار مناسب دارند که بتونه این درایور‌ها رو نصب، برنامه‌ها رو برای استفاده از اونها تنظیم کنه.
ولی انحصار طلبی انویدیا باعث شده که این درایور‌ها آزاد نباشند.

۴- amd پشتیباتی بهتری از کرنل لینوکس داره.
چون amd درایور‌های خودش رو به صورت آزاد برای کرنل لینوکس منتشر کرده. amd هم درایور‌های انحصاری داره و هم آزاد. درایور‌های آزاد، همراه کرنل لینوکس قرار دارند. تا جایی که می‌دونم، درایور‌های انحصاری amd توی مخازن توزیعی وجود ندارند. معمولا به درایور‌های انحصاری amd نیاز نمیشه. درتیور‌هتی انصاری amd روی خود وبسایش برای دانلود وجود داره. اونها در قالب بسته deb برای اوبونتو 18.04 و 20.04، rhel نسخه 7 و 8 (و بعضی وقتا 6) و توزیع‌های مبتنی بر اون مثل centos یا rocky linux موجود هستند.

۵- اینتل هم درایور‌های خودش رو به صورت آزاد منتشر می‌کنه.
فقط انویدیا هست که انحصاری کرده.

هر سه تا تولید کننده، علاوه بر درایور، firmware هایی هم منتشر کردند. این firmware ها تقریبا همیشه انحصاری هستند. سیستم‌عامل این firmware ها رو توی سخت‌افزار بارگذاری می‌کنه تا سخت‌افزار بتونه کار کنه.

معمولا این firmware ها همراه کرنل لینوکس قرار دارند. البته توی دبیان، این firmware ها جدا، و توی بسته‌های مختلفی پخش شدند تا کاربر هر کدوم رو لازم داشت، نصب کنه. این بسته‌ها توی قسمت non-free از مخازن دبیان قرار دارند.

[سودو.]

چرا وقتی xorg بهتره و پایدار تره ، از wayland استفاده میشه ؟

[behzad121]

چرا وقتی xorg بهتره و پایدار تره ، از wayland استفاده میشه ؟

تا از wayland استفاده نکنند خب مشکلاتش پیدا نمیشه، کند تر توسعه پیدا میکنه و به حد مطلوب نمیرسه.

[سودو.]

چرا وقتی xorg بهتره و پایدار تره ، از wayland استفاده میشه ؟

تا از wayland استفاده نکنند خب مشکلاتش پیدا نمیشه، کند تر توسعه پیدا میکنه و به حد مطلوب نمیرسه.

خب چرا وقتی xorg بود wayland اومد ؟

[دانیال بهزادی]

سیستم‌عامل این firmware ها رو توی سخت‌افزار بارگذاری می‌کنه تا سخت‌افزار بتونه کار کنه.

معمولا این firmware ها همراه کرنل لینوکس قرار دارند. البته توی دبیان، این firmware ها جدا، و توی بسته‌های مختلفی پخش شدند تا کاربر هر کدوم رو لازم داشت، نصب کنه. این بسته‌ها توی قسمت non-free از مخازن دبیان قرار دارند.

البته در حالت عادی، سیستم‌عامل این ثابت‌افزارها رو از روی سخت‌افزار بار می‌کنه.
در مورد ثابت‌افزارهای آزاد، اکثرشون مستقیم توی لینوکس قرار گرفتن تا دیگه برای خودن از روی سخت‌افزار و بار کردنشون، وقت تلف نشه.
برای ثابت‌افزارهای مالکیتی، خودشون توی لینوکس و تقریباً هیچ توزیعی نیستن. بلکه روش خوندنشون از روی سخت‌افزار، توی لینوکس هست که البته توزیع‌هایی مثل دبیان، اون روش‌ها رو تو بسته‌ای جداگونه و در مخازن غیرآزاد قرار می‌دن،‌برای اون‌هایی که دوست ندارن حتا ثابت‌افزار مالکیتی هم داشته باشن.

[behzad121]

چرا وقتی xorg بهتره و پایدار تره ، از wayland استفاده میشه ؟

تا از wayland استفاده نکنند خب مشکلاتش پیدا نمیشه، کند تر توسعه پیدا میکنه و به حد مطلوب نمیرسه.

خب چرا وقتی xorg بود wayland اومد ؟

مثل اینه که بگیم وقتی گنوم بود، چرا kde، xfce، unity و... به وجود اومدن. wayland تقاوت هایی با xorg داره که میتونید در این لینک اون رو ببینید.

[سودو.]

چرا وقتی xorg بهتره و پایدار تره ، از wayland استفاده میشه ؟

تا از wayland استفاده نکنند خب مشکلاتش پیدا نمیشه، کند تر توسعه پیدا میکنه و به حد مطلوب نمیرسه.

خب چرا وقتی xorg بود wayland اومد ؟

مثل اینه که بگیم وقتی گنوم بود، چرا kde، xfce، unity و... به وجود اومدن. wayland تقاوت هایی با xorg داره که میتونید در این لینک اون رو ببینید.

اینجا مقایس با systemd بهتر هست ، چون دسکتاپ یه چیز سلیقه ای هست !

[behzad121]

چرا وقتی xorg بهتره و پایدار تره ، از wayland استفاده میشه ؟

تا از wayland استفاده نکنند خب مشکلاتش پیدا نمیشه، کند تر توسعه پیدا میکنه و به حد مطلوب نمیرسه.

خب چرا وقتی xorg بود wayland اومد ؟

مثل اینه که بگیم وقتی گنوم بود، چرا kde، xfce، unity و... به وجود اومدن. wayland تقاوت هایی با xorg داره که میتونید در این لینک اون رو ببینید.

اینجا مقایس با systemd بهتر هست ، چون دسکتاپ یه چیز سلیقه ای هست !

به ذهنم نرسید، مهم مفهومه که شما فهمیدید.

[دانیال بهزادی]

خب چرا وقتی xorg بود wayland اومد ؟

چون وی‌لند (در نظریه) سبک‌تر و کم‌مصرف‌تره.

[سودو.]

چرا وقتی xorg بهتره و پایدار تره ، از wayland استفاده میشه ؟

تا از wayland استفاده نکنند خب مشکلاتش پیدا نمیشه، کند تر توسعه پیدا میکنه و به حد مطلوب نمیرسه.

خب چرا وقتی xorg بود wayland اومد ؟

مثل اینه که بگیم وقتی گنوم بود، چرا kde، xfce، unity و... به وجود اومدن. wayland تقاوت هایی با xorg داره که میتونید در این لینک اون رو ببینید.

اینجا مقایس با systemd بهتر هست ، چون دسکتاپ یه چیز سلیقه ای هست !

به ذهنم نرسید، مهم مفهومه که شما فهمیدید.

خیر ، اتفاقا برعکس ، من وقتی بخوام ی چیز بهتر از چیزی که شما ساختید طراحی کنم ، میسازمش ، اما وقتی زورگ بهتره چی کم داشته که ویلند رو ساختن ؟ این سواله ، در همون دسکتاپ ها ، گنوم ساخته شد با هدف سادگی و lxde برای سبکی ! گرفتین چی میگم ؟
Systemd خیلی قدرتمنده ( زورگ ) اما چرا باید برم مثلا openrc ( ویلند ) ؟
بخاطر سرعت ، قدرت های اونو نداره اما سریع تره !

[سودو.]

خب چرا وقتی xorg بود wayland اومد ؟

چون وی‌لند (در نظریه) سبک‌تر و کم‌مصرف‌تره.

یعنی در عمل نیس ؟ خب پس چرا دست نمیکشن ازش و برنمیگردن زورگ ؟

[دانیال بهزادی]

چون هنوز وی‌لند به مرحله‌ای نرسیده که بخواد با زورگ مقایسه بشه.

[سودو.]

چون هنوز وی‌لند به مرحله‌ای نرسیده که بخواد با زورگ مقایسه بشه.

خب پس چرا وقتی در حد مقایسه هم نیست خیلی از توزیع ها ازش استفاده میکنن ؟ صبر کنن پیشرفت کنه نمیشه ؟