آرچ ساده دیده می شود؛ساده نیست
بسیاری از توزیعهای لینوکسی راه سادهبودن نصب را انتخاب کردهاند تا کاربران بیشتری را بهسمت خود جلب کنند. اما آرچلینوکس اصلا به این موضوع اعتقاد ندارد.
بهقول آنتوان دو سنت اگزوپری «طراح زمانی که دیگر چیزی برای اضافه کردن به اثر هنریاش ندارد، آن را کامل نمیبیند. بلکه زمانی طرح او کامل است که دیگر نشود چیزی از آن حذف کرد.»
لینوکس آرچ، توزیع سبکی است که با معماری پردازندههای
i686 و x86-64 کار میکند. سیستم راهانداز آن بهسبک BSD است و مدیریت بستههای آن (pacman) مختص همین توزیع است و بهجای این که همواره یک تاریخ مشخص برای عرضه نسخه بعدی داشته باشد، با توجه به نیاز، این کار را انجام میدهد.
آرچ خودش را ساده میپندارد، با این وجود این توزیع به هیچ وجه برای کاربرانی که بار اول وارد دنیای لینوکس میشوند، مناسب نیست. در تعریف آرچ، سادگی در کاهش پیچیدگیهای فنی آن هم در سطح پیکربندی سیستم و ظرافت نصب سیستم است و ابدا کاری به سادگی در زمینه نصب یا استفاده ندارد؛ هر چند با توجه به روش نصب هر کاربر، نتیجه نهایی میتواند چیزی بینهایت ساده باشد.
این توزیع از یک نصاب گرافیکی استفاده نمیکند و نصب آن روندی مستند دارد تا هر فرد با مراجعه و پیروی از آن، بهترین نتیجه را بهدست بیاورد. کاربر با کمک نصاب متنی آن، یک سیستم عامل سبک و پایه را نصب میکند. این سیستم پایه، نیازهای اولیه را فراهم میآورد: کرنل، مجموعه ابزارهای گنو، کتابخانهها و چند ابزار. فلسفه توسعهدهندگان آرچ بهاین صورت است: «یک ساختار پایهای سبک که بر اساس بالاترین استانداردهای برنامهنویسی نوشته شده است، نیاز به منابع سیستمی کمتری خواهد داشت.» و برای این هدف «سیستم پایه عاری از هرگونه بههم ریختگی است که البته ممکن است باعث پیچیدگی در بخشهایی از سیستم شوند.»
آرچ دارای تعدادی فایل پیکربندی با کامنتهای موجز و تمیز است که برای دسترسی و ویرایش سریع، از پیش آماده شدهاند. هیچ ابزار گرافیکی در این سیستم عامل طراحی نشده است تا کاربر را از امکانات اصلی سیستم بیبهره کند، بنابراین آرچ با این ویژگیها به قابل ویرایشترین توزیع لینوکسی بدل خواهد شد.
هر توزیع آرچ با دیگری متفاوت است و با توجه به این که نیازهای هر کاربر در لحظه و زمان چگونه تعیین شود، توزیع برآمده از آن نیز متفاوت خواهد بود. هدف آرچ این نیست که هر کس یک لینوکس داشته باشد، اما اگر کسی سراغ آن برود، قطعا بهترین نتیجه را خواهد گرفت. همان طور که در وبسایت ویکی آرچ آمده است، سادگی بهمعنای نبود هر گونه اصلاحات، بسته یا افزونه است و بهطور خلاصه، آرچ یک توزیع مینیمال و ظریف بهشمار میآید. این کار، پروسه نصب آرچ را به بستری برای موارد دلخواه کاربر تبدیل میکند.
تاریخچه
در آغاز، توزیعهای گنو/ لینوکس همه چیز در خود داشتند، چرا که تمام جامعه منبعباز را میشد براحتی درون یک بسته جا داد. توزیعهای اولیه گنو / لینوکس، شامل ابزارهای گنو، ویرایشگرهای متنی، چند بازی و مرورگر وب و ایمیل بودند. آپاچی و سامبا، افزونههای موزیک، ابزارهای رادیو و حتی ستارهشناسی نیز در این بستهها یافت میشد. هر چیزی را که توسط جامعه منبعباز تولید شده بود میشد درون چند فلاپی دیسک جا داد. در بیشتر موارد، کاربر مجبور بود خودش این بستهها را نصب کند و همه چیز هم بهصورت ایدهآل کار نمیکرد و آدم مجبور میشد این اشکالات را رفع کند یا دوباره به نصب بپردازد. به این ترتیب لینوکس زمین بازی برنامهنویسان، علاقهمندان و کاربران مطلعی شد که دوست داشتند بدانند این سیستم عامل چطور کار میکند و آن گاه توزیعهای مدرن وارد بازار شدند که هدفشان کاربران عمومی بود. آنها میخواستند همه چیز به محض نصب، آماده استفاده باشد؛ رابطهای گرافیک خیرهکننده و نصابهای گرافیک که همه چیز را بزرگ و حرفهای نشان میداد. با وجود تفاوت توزیعها، همهشان تقریبا یک هدف را دنبال میکردند: یک لینوکس برای هر شخص. مشکل این رویه اینجا بود چیزی که لینوکس را برای برنامهنویسان، علاقهمندان و کاربران مطلع جذاب کرده بود ـ یعنی کنترل و قابلیت انعطافپذیر بودن ـ کم کم قربانی نیاز کاربران عمومی شد.
هدف توزیعهای بدون پشتوانه تجاری از جمله آرچ بازگشت به همان روند، یعنی بازپسدادن کنترل به کاربرانی است که میخواهند روی سیستم عامل کنترل بیشتری داشته باشند و از توزیعهای لینوکسی برای آموزش و امور حرفهای استفاده میکنند. آراون گریفین، توسعهدهنده اصلی و مالک این توزیع معتقد است: «آرچ توزیعی است که برای دوستی با کاربر طراحی شده است. این توزیع در حقیقت بستری است تا هر کاربر مطابق میلش با آن رفتار کند. به این ترتیب ما نمیخواهیم بهجای کاربر تصمیم بگیریم و ایدهها و ابزارهای پیکربندیای را که بهنظرمان برای آنها مناسب است استفاده کنیم. اصل، کاربران و ایدههای آنهاست.»
توزیع آرچ خود زمینه توزیعهای دیگری بوده است که شاید آرچبنگ یکی از محبوبترین آنها باشد. فلسفه آرچ به Hurd هم منتقل شده و آرچهرد را تشکیل داده است. چاکرا که برمبنای آرچ+کیدیئی4 و شمن است، یکی از توزیعهای مشتق شده از آرچ است که تلاش کرده کمی هم دید هنری به ظاهر سیستم عامل داشته باشد. آرچ همچنین به معماریهای دیگر نیز منتقل شده است و آرچلینوکسآرم بر مبنای معماری ARM طراحی شده تا روی دستگاههای قابل حمل نیز قابل نصب باشد.
هنر سادگی
چارلی مینگس، موسیقیدان سبک جز (Jazz) معتقد است:«از موضوعی ساده چیزی پیچیده درست کردن کاری همگانی است، اما تبدیل یک موضوع پیچیده به امری ساده، واقعا ساده خلاقیت میخواهد.» کاهش پیچیدگی باعث میشود کنترل بیشتری در اختیار کاربران قرار بگیرد. سطوح بیشتری از قدرت انتخاب، یکی از فواید این توزیع است. محل شروع کار با سیستم عامل، دیدن آن از پشت پنجرههای گرافیکی یا نصابهای خیلی سریع نیست ؛ بلکه در پیکربندی پایهایترین سطوح سیستم است که بسیاری از توزیعها درهمریختگی زیادی در آنجا دارند.
فلسفه استفاده از آرچ به این صورت است: «اگر بخواهید پیچیدگی سیستم را پنهان کنید، در نهایت با سیستم پیچیدهتری مواجه خواهید شد.» و «لایههایی که باعث میشوند خبری از درون یک سیستم وجود نداشته باشد، هیچوقت چیز خوبی نیست. درون سیستم باید طوری طراحی شود که نیازی به پنهان شدن نداشته باشد.»
این که آرچ در مسیری کاملا متفاوت با توزیعهای تجاری حرکت میکند، بر این مبنا نیست که در مقابل حرکتهای تجاری موضع گرفته است. این توزیع تنها هدف اصلیاش رشد جامعه کاربران و همچنین فلسفه خاص خودش است. از ویژگیهای این توزیع، جامعه کاربری دوستانه و پاسخگویی است. از طرف دیگر، این توزیع قصد دارد میزان کمک را به حداقل برساند و با آماده کردن مستندات مختلف تلاش میکند تا کاربران تازهوارد را بهسوی کمکرسانی بهخود راهنمایی کند.
حفظ سادگی
آرچ نیز مانند جنتو، توزیعی است برای کاربران حرفهایتری که دوست دارند با بخشهای داخلی سیستم نیز آشنا شوند. هم آرچ و هم جنتو از نسل BSDها ایده گرفته سپس مدیریت سیستمها و بستههای خود را پیاده کردهاند. البته آرچ با جنتو تفاوتهای عمدهای دارد. بستههای آرچ بهصورت از قبل کامپایل شده و بهبودیافته برای معماریهای
86 X و 686 i عرضه میشوند و کاربرانی که تجربه کمتری دارند و میخواهند وارد این دنیا شوند، براحتی میتوانند اوضاع را تحت کنترل بگیرند.
منبع : ضمیمه کلیک روزنامه جام جم