افراز زنده ؟

[آرگون]

copy on write یه قابلیتیه که وقتی فعال باشه، مثلا یه فایل ۵۰ گیگی رو کپی میکنی  منطقا باید حالا دو تا فایل ۵۰ گیگ داشته باشی و ۱۰۰ گیگ از هاردت پر شه اما با فعال بودن COW فقط همون ۵۰ گیگ پر میشه و تنها تغییرات جدید روی دیسک نوشته میشه، فکر کنم COW توی zfs نباشه.
عکس فوری هم قابلیتیه که برای پشتیبان گیری استفاده میشه و میتونی از یک دایرکتوری پشتیبان بگیری در دو نوع قابل تغییر و ثابت.
تو نوع ثابت دیگه نمیتونی اون پشتیبان رو تغییر بدی، ولی توی قابل تغییر می‌تونی چیز های جدید توی فایل عکس فوری بنویسی.


راستی چجوری باید توی btrfs از یه subvolume عکس فوری بگیریم بدون اینکه از subvolume های دیگه عکس فوری گرفته شه؟

[سودو.]

COW چجوری کار می‌کنه ؟ درست نفهمیدم ، یعنی بخش های یکسان فایلو یه دونه داره ازش و هر قسمتی رو تغییر بدی همون بخش حجم جدید میگیره ؟
مثلا یه عکسو برداریم کپی کنیم کنار خودش ، به اندازه یه عکس فضا میگیره بازم ولی اگه با یه ویرایشگر بازش کنیم و یه خط بکشیم روش ، به اندازه همون پیکسل هایی که روشون چیزی کشیده شده ، فضای دیسک اشغال میشه ؟ مثال زدم واسه اینکه درک کنم ، ولی مثال درستی نیست ، توضیح میدی بیشتر ؟

[آرگون]

طبق چیزی من از COW فهمیدم، حرف شما درسته.

[جعفر فرقانلوژ]

واقعا جای دکمه ای برای نشان گذاری کردن موضوعات مورد علاقه خالیه !
این یکی از موضوعاتیه که پیشبینی می کنم به کارم بیاد

[🇬🇧بریتانیای کبیر🇬🇧]

واقعا جای دکمه ای برای نشان گذاری کردن موضوعات مورد علاقه خالیه !
این یکی از موضوعاتیه که پیشبینی می کنم به کارم بیاد

در مرورگر  ستاره دارش کن. Bookmark

[سودو.]

واقعا جای دکمه ای برای نشان گذاری کردن موضوعات مورد علاقه خالیه !
این یکی از موضوعاتیه که پیشبینی می کنم به کارم بیاد

جناب دراگون تو هر موضوعی فرسته ای داشته باشه بایدم بوکمارکش کرد ! 😅️

[آرگون]

جناب دراگون تو هر موضوعی فرسته ای داشته باشه بایدم بوکمارکش کرد ! 😅️

به نظرم شما یه ویکی بساز به آدرس dragonwiki.ir بعد گفته های جناب دراگون رو توش قرار بده.🙃

[سودو.]

هر چند اسپمه ولی ( یه توزیع میسازم به افتخار ایشون ! Dragon GNU/Linux ! به آدرس dragon.org ، ویکیشم میشه wiki.dragon.org کامل ترین ویکی ! مدیر بستش هم drag که با فایل های drg کار میکنه ! بزرگترین مخازن دنیا با ۱۲۰ هزار بسته ! اینیتش dragit ! ولی دسکتاپش گنوم ، گنوم را عشق است و بس 😅️ )
با اینکه خیلی کمه در برابر زحمات ایشون : )

[Dragon-]

برای نمونه من یه دیسک خالی gpt دارم بدون افراز ، میخوام از zfs استفاده کنم : )

شاید بهتر باشه قبل از اینکه از zfs استفاده کنید، یکم با btrfs کار کنید تا با zfs زیاد به مشکل نخورید. (چون نحوه کار با اون با چیزی مثل ext4 یا xfs متفاوته)

پس یه دبیان زنده ( گنومشو دارم ) بالا بیارم و بسته های zfs-dkms و zfsutils-linux رو نصب کنم ، بعد چیکار کنم ؟ درست نفهمیدم بقیشو 😅

بعد باید یه استخر (pool) zfs بسازید. بعد می‌تونید داخل اون pool یه سری dataset بسازید. می‌تونید داخل هر dataset هم یه سری dataset دیگه بسازید. محدودیت پیش‌فرض ۵۰ تا dataset زیر هم هست.
می‌تونید مستقیم توی pool هم چیز بنویسید چون خود pool هم یه dataset به حساب میاد. ولی معمولا برای انعطاف پذیری بیشتر بهتره که dataset بسازید.
می‌تونید برای هر dataset محل سوار شدن اون، اینکه خودکار سوار بشه یا نه، فشرده‌سازی، رمزنگاری و ... رو مشخص کنید.

می‌تونید dataset رو از نوع volume با یه حجم مشخص بسازید. در این حالت به اون dataset گفته میشه zvol.
در این حالت اون dataset در قالب یه block device توی /dev/zvol/ ظاهر میشه و می‌تونید اون رو با یه فایل‌سیستم مثل ext4 یا هر چیز دیگه‌ای فرمت کنید.
همچنان می‌تونید رمزنگاری، فشرده‌سازی و خیلی چیز‌های دیگه رو روی اون zvol تنظیم کنید.
برای zvol‌ها نمیشه چیز‌هایی مثل محل سوار شدن یا اینجور چیز‌ها تنظیم کرد چون اینکار اصلا معنی خاصی نداره.

۱ . اینجوری هر موقع خواستم میتونم یه بخش جدید تعریف کنم برای بررسی یه توزیع مثلا و پس از پایان کارم ، پاکش کنم و اون بخش رو حذف ؟ منظورم اینه فقط همون اول میشه بخش تعریف کرد یا هر زمانی ممکنه زنده زنده ؟

توی btrfs هر وقت بخواهید می‌تونید یه subvolume بسازید و هر وقت خواستید، پاکش کنید. از یه نسخه کرنل و coreutils به بعد اینکار با دستور rm هم ممکن شده.
توی zfs هم همینطوره. البته نمی‌تونید dataset ها رو با دستور rm پاک کنید. به zfs destroy نیاز هست.

۲ . میتونم یکی از بخش ها رو با luks2 رمز کنم ؟

zfs خودش قابلیت رمزنگاری داره و می‌تونید هر dataset رو جدا رمزنگاری کنید. می‌تونید تعدادی از اونها رو همراه هم رمزنگاری کنید.
می‌تونید pool رو هم رمزنگاری کنید تا همه dataset ها رمزنگاری بشن.
حتی وقتی که کل pool رمزنگاری شده، می‌تونید dataset بدون رمزنگاری بسازید. می‌تونید dataset با کلید رمزنگاری متفاوت از کلید رمزنگاری pool بسازید.
می‌تونید zvol بسازید و اون zvol رو با luks رمزنگاری کنید.
می‌تونید هم zfs رو کلا روی luks قرار بدید.

فعلا رمزنگاری خود zfs فقط می‌تونه یه کلید داشته باشه.
zfs فعلا نمی‌تونه یه dataset یا pool که رمزنگاری نشده است رو رمزنگاری کنه. رمزنگاری رو باید موقع ساختن pool یا dataset مشخص کنید.
zfs نمی‌تونه کلید اصلی رمزنگاری یه dataset رو تعویض و اطلاعات رو مجدد رمزنگاری کنه. کاربر باید اطلاعات رو بفرسته روی یه dataset دیگه که رمزنگاری شده. luks چنین قابلیتی داره.

سرعت رمزنگاری luks از zfs خیلی بیشتره.

توی btrfs فقط می‌تونید کل فایل‌سیستم رو روی luks قرار بدید. البته یه وصله هست که رمزنگاری رو به خود btrfs اضافه کنه ولی هنوز به btrfs اضافه نشده.

۳ . میگین این فایل سیستم ها پیشرفتن و کلی امکانات دارن ، به جز همین قابلیت خاص جداسازی با حافظه مشترک ، چه اپشن های منحصر به فردی دارن ؟ مثلا یه فایل سیستم چه امکانات ویژه ای می‌تونه داشته باشه ؟

snapahot (بالاتر بهش گفتند "عکس فوری" ولی فکر کنم ترجمه بهتری برای اون باشه)هم دارند که بالا معرفی کردند. یعنی می‌تونید یه نقطه بازگشت از وضعیت فعلی ایجاد کنید و هر موقع نیاز شد، به اون وضعیت برگردید.

قابلیت deduplicat هم می‌تونند داشته باشند. اینجوری که اگه اطلاعات یکسان چند جا نوشته شده باشه، فقط یه بار نوشته بشه و برای بقیه جاها به اون لینک بشه. ولی قابلیت خیلی سنگین بود، رم زیادی می‌خواست و پردازنده رو درگیر می‌کرد که در نهایت توی zfs منسوخ شد.
نسخه‌های جدید zfs نمیذارند یه pool با deduplication بسازید. بدی deduplication این بود که وقتی روی یه pool فعال میشد، دیگه نمیشد غیرفعالش کرد.
دلیل سنگین بودنش این بود که در سطح block کار می‌کرد، یعنی بلوک به بلوک اطلاعات رو دنبال اطلاعات یکسان می‌گشت و یه جدول بزرگ هم داخل رم می‌ساخت تا حساب این لینک‌ها رو نگهداری کنه.
اگه در سطح فایل کار می‌کرد، سبک‌تر می‌بود. به خاطر همین یه deduplication جدید در سطح فایل برای zfs در حال توسعه است.

فشرده‌سازی هم هست ولی فقط مربوط به فایل‌سیستم‌های cow نیست. بقیه فایل‌سیستم‌ها هم ممکنه فشرده‌سازی داشته باشند. برای مثال squashfs فشرده‌سازی داره در حالی که cow نیست.

یه قابلیتی که zfs داره arc هست. arc داده‌هایی که خونده میشن رو توی رم cache می‌کنه تا دفعه بعدی که اونها رو می‌خونید، خوندن خیلی سریع انجام بشه.
معمولا برای اینکه قسمت قابل توجهی از رم پر بشه، لازمه خوندن زیادی صورت بگیره.
اگه نگران هستید که مقدار زیادی از رم توسط zfs استفاده بشه، می‌تونید پارامتر zfs_arc_max از ماژول zfs رو تنظیم کنید که حداکثر چقدر از رم برای arc استفاده بشه. واحد اون بر اساس بایت هست.
مثلا zfs_arc_max=268435456 باعث میشه که arc به ۲۵۶MiB محدود بشه.
فکر کنم خود کرنل قابلیتی شبیه همین به اسم bcache داره.

zfs چندین قابلیت دیگه مثل l2arc یا zil و slog هم داره ولی به کار شما نمیاد چون به چندین حافظه ذخیره‌سازی نیاز داره.

یه نکته‌ای که موقع استفاده از zfs باید در نظر داشته باشید این هست که گراب از بعضی از قابلیت‌های zfs پشتیبانی نمی‌کنه.
به همین دلیل اگه می‌خواهید روت روی zfs باشه، یا باید موقع ساختن pool، قابلیت‌هایی که گراب پشتیبانی نمی‌کنه رو غیرفعال کنید. یا اینکه کرنل و initramfs رو جایی قرار بدید که گراب می‌تونه بخونه. (برای مثال یه pool دیگه یا یه پارتیشن دیگه)
گزینه بعدی این هست که از ZFSBootMenu استفاده کنید.

اگه قراره به هر دلیلی حالت lockdown توی کرنل فعال بشه (مثلا به خاطر secure boot)، باید ماژول‌های کامپایل شده رو امضا کنید و کلید عمومی اون رو هم به کرنل بدید تا کرنل ماژول‌های zfs رو بارگذاری کنه.
این بحثش طولانیه و بهتره تا وقتی لازم نیست یا نمی‌خواهید، سمتش نرید.

بارگذاری ماژول‌هایی که همراه کرنل نیست، باعث میشه که کرنل taint بشه (تباه معنیش کنیم؟) و توی dmesg با سطح اخطار (warning) چیزی شبیه این بنویسه:

کد: [انتخاب]

loading out tree module taints kernel

با فشرده سازی فشار بیشتره به پردازنده میاد ، پردازنده منم که نفتیه ، پس این موردو نمیخوام ، روی همون دیسک باشه فشارش باز بهتره : )

شاید اگه zstd با فشرده‌سازی کم استفاده کنید به نتیجه خوبی برسید، مطمئن نیستم. می‌تونید امتحان کنید.

copy on write یه قابلیتیه که وقتی فعال باشه
...

درست می‌گید ولی قضیه پیچیده‌تره.

فکر کنم COW توی zfs نباشه.

cow نیست، بلکه copy on reflink هست. copy on reflink و cow خیلی شبیه هم هستند ولی تفاوت دارند. به خاطر همین خیلی جاها zfs رو cow حساب می‌کنند.

عکس فوری هم قابلیتیه که برای پشتیبان گیری استفاده میشه و میتونی از یک دایرکتوری پشتیبان بگیری در دو نوع قابل تغییر و ثابت.
تو نوع ثابت دیگه نمیتونی اون پشتیبان رو تغییر بدی، ولی توی قابل تغییر می‌تونی چیز های جدید توی فایل عکس فوری بنویسی.

این که می‌گید مربوط بهsnapshot توی btrfs هست.
میشه از یه block device هم snapshot تهیه کرد.

snapshot ها توی zfs فقط خواندنی هستند. اگه می‌خواهید روی اونها بنویسید، باید با zfs clone یه نسخه خواندنی نوشتنی از snapshot مورد نظر ایجاد کنید. clone ایجاد شده به خودی خود جایی نمی‌گیره. فقط چیز‌هایی که عوض بشن جا می‌گیرن.

راستی چجوری باید توی btrfs از یه subvolume عکس فوری بگیریم بدون اینکه از subvolume های دیگه عکس فوری گرفته شه؟

تا جایی که می‌دونم، btrfs snapshot فقط از subvolume که مشخص کردید snapshot می‌گیره.

مثلا یه عکسو برداریم کپی کنیم کنار خودش ، به اندازه یه عکس فضا میگیره بازم ولی اگه با یه ویرایشگر بازش کنیم و یه خط بکشیم روش ، به اندازه همون پیکسل هایی که روشون چیزی کشیده شده ، فضای دیسک اشغال میشه ؟ مثال زدم واسه اینکه درک کنم ، ولی مثال درستی نیست ، توضیح میدی بیشتر ؟

این که می‌گید ممکن هست ولی در واقعیت شبیه همون deduplication در سطح block هست که توی zfs منسوخ شد.

[آرگون]

تا جایی که می‌دونم، btrfs snapshot فقط از subvolume که مشخص کردید snapshot می‌گیره.

میشه دستورشو قرار بدید.

[سودو.]

سپاس جناب دراگون ، مثل همیشه عالی و بی نقص : )

شاید بهتر باشه قبل از اینکه از zfs استفاده کنید، یکم با btrfs کار کنید تا با zfs زیاد به مشکل نخورید. (چون نحوه کار با اون با چیزی مثل ext4 یا xfs متفاوته)

خب اگه شما اینجوری صلاح میدونید چشم ، پس اول اگه حوصله کردید محبت کنید بگید چیکار کنم و طبق چه مراحلی پیش برم با همون فرض که یه دیسک gpt خالی از پارتیشن دارم : )
وقتی میخوام چیزی از منابع انگلیسی یاد بگیرم ، فرای اینکه زبانم اونقد قوی نیست و مشکله برام ، انگار اونا همه چیزو نمیگن ! آدم وقتی مقایسه میکنه مطالب شما رو با ویدیو و مقالات انگلیسی ، اگر درست هم بتونه متوجه بشه زبانشونو ضمن لهجه و سبک توضیحاتشون ، انگار شما فرای اینکه توضیح میدید هر دستور چیکار میکنه و هر قابلیت و همه امکانات و ریز جزئیات رو ، چیزایی رو میگید که مهمن و بقیه نمیگن ، براشون مهم نیست طرف ممکنه به چه مشکلاتی بر بخوره !
همه حالات رو قشنگ در نظر میگیرد ، احتمال میدید که ممکنه این موارد پیش بیاد و پیشگیری و راهکارش چیه ، واقعا دست مریزاد آقای اژدها ، به هر چی میخواید برسید ، دیگه اینقد تشکر کردم که شما بهتره بگذرید از این پاراگراف و بیخیالش بشید : )

بعد باید یه استخر (pool) zfs بسازید. بعد می‌تونید داخل اون pool یه سری dataset بسازید. می‌تونید داخل هر dataset هم یه سری dataset دیگه بسازید ...

پس نمیپرسم چجوری و با چه دستوری چون اونجور که شما گفتید بهتره اول بریم سراغ btrfs ! هرچند خودم دلم میخواد یه راست برم سراغ zfs ، زحمتش هم برای شما کمتره ( شاید )

محدودیت پیش‌فرض ۵۰ تا dataset زیر هم هست.

واقعا اینقد لازم / استفاده میشه آخه ؟ 😐️

می‌تونید dataset رو از نوع volume با یه حجم مشخص بسازید. در این حالت به اون dataset گفته میشه zvol

جالبه که از این مود هم پشتیبانی میکنه ولی خب من دقیقا چون اینو نمیخوام اومدم این فایل سیستم ها !

می‌تونید هم zfs رو کلا روی luks قرار بدید.
سرعت رمزنگاری luks از zfs خیلی بیشتره.

خب اینجوری بهتره ..

یعنی می‌تونید یه نقطه بازگشت از وضعیت فعلی ایجاد کنید و هر موقع نیاز شد، به اون وضعیت برگردید

چه خوب ! دقیقا یکی از آپشن های خوب nix و guix ، اینو حتما میخوام ! بعد یه سوال ؟ اون فایل snapshot چقد جا میگیره ؟ قشنگ به اندازه خود dataset مدنظر ؟

به خاطر همین یه deduplication جدید در سطح فایل برای zfs در حال توسعه است.

این که می‌گید ممکن هست ولی در واقعیت شبیه همون deduplication در سطح block هست که توی zfs منسوخ شد.

چه قابلیت خدایی ! من همینجوری یه چی پروندم ولی واقعا فک نمیکردم ممکن باشه همچین چیزی !

یه قابلیتی که zfs داره arc هست. arc داده‌هایی که خونده میشن رو توی رم cache می‌کنه تا دفعه بعدی که اونها رو می‌خونید، خوندن خیلی سریع انجام بشه.

خب این خوبه ولی آیا وقتی بخواد میتونه به یه چیز دیگه اختصاص داده بشه اون رم اشغال شده ؟ اگه میشه که خب اصلا محدودیت نمیخواد بزارم براش !

فکر کنم خود کرنل قابلیتی شبیه همین به اسم bcache داره.

کدوم بهتر و سریع تره ؟ مال کرنل یا zfs ؟

یا اینکه کرنل و initramfs رو جایی قرار بدید که گراب می‌تونه بخونه. (برای مثال یه pool دیگه یا یه پارتیشن دیگه)

خب ۳ تا dataset میسازم ، یکی بوت بدون اون قابلیت هایی که گراب پشتیبانی نمیکنه ، و یکی روت و دیگری هم همونی که به فایل هام میدم : )

اگه قراره به هر دلیلی حالت lockdown توی کرنل فعال بشه (مثلا به خاطر secure boot)، باید ماژول‌های کامپایل شده رو امضا کنید و کلید عمومی اون رو هم به کرنل بدید تا کرنل ماژول‌های zfs رو بارگذاری کنه.
این بحثش طولانیه و بهتره تا وقتی لازم نیست یا نمی‌خواهید، سمتش نرید.

اصلا نمیدونم چی هست و به چه دلایلی فعال میشه !

شاید اگه zstd با فشرده‌سازی کم استفاده کنید به نتیجه خوبی برسید، مطمئن نیستم. می‌تونید امتحان کنید.

چشم ، امتحانش ضرری نداره ، هر موقع بخوای میشه غیر فعال کنی فشرده سازی رو دیگه ؟

cow نیست، بلکه copy on reflink هست. copy on reflink و cow خیلی شبیه هم هستند ولی تفاوت دارند. به خاطر همین خیلی جاها zfs رو cow حساب می‌کنند.

راستش من هنوز درست نفهمیدم چی هست این قابلیت و چجوری کار میکنه ، اصلا چیکار میکنه : (
( پس اگه صلاح میدونید btrfs و یا zfs ( 😍️ ) رو توضیح بدید چیکار و کنم چه گام هایی رو پیش برم ، چون من آمادم : )

[آرگون]

خب ۳ تا dataset میسازم ، یکی بوت بدون اون قابلیت هایی که گراب پشتیبانی نمیکنه ، و یکی روت و دیگری هم همونی که به فایل هام میدم : )

اگه بوت رو جدا کنید باید یه پارتیشن با فرمت fat32 بسازید براش.

[سودو.]

خود ایشون گفتن اینجوری میشه :

به همین دلیل اگه می‌خواهید روت روی zfs باشه، یا باید موقع ساختن pool، قابلیت‌هایی که گراب پشتیبانی نمی‌کنه رو غیرفعال کنید

[آرگون]

دقت کنید
گفتن روت یعنی ریشه، نه بوت

[سودو.]

من اینجوری برداشت کردم که اون دیتاستی که قراره گراب از توش بخونه لینوکس و initramfs رو باید دیتاستی باشه که اون قابلیت های zfs خاموش باشه براش ..

به همین دلیل اگه می‌خواهید روت روی zfs باشه، یا باید موقع ساختن pool، قابلیت‌هایی که گراب پشتیبانی نمی‌کنه رو غیرفعال کنید ، یا اینکه کرنل و initramfs رو جایی قرار بدید که گراب می‌تونه بخونه. (برای مثال یه pool دیگه یا یه پارتیشن دیگه)