برنامه نویسی با Lazarus (پست اول ویرایش شد ۹۳/۰۴/۲۳ )

[امیر شهریاری]

سلام   
قصد دارم یکم اصلاحات تو این پست ایجاد کنم. دوستان اگه در این رابطه انتقاد یا پیشنهادی دارند مطرح کنند سعی می کنم اشکالات را اصلاح کنم.

لازاروس Lazarus


اول : لازاروس چیه ؟
پروژه لازاروس در سال 1999 توسط سه نفر (Cliff Baeseman - Shane Miller - Michael A. Hess) آغاز شد، که هر سه آنها در حل پروژه Megido تلاش کرده بودند. پروژه لازاروس در ناامیدی آغاز شد ولی در طول سالها توسط توسعه دهندگان و هواداران رشد کرد.

لازاروس یک IDE شبیه به دلفی و مستقل از سکو است که از پاسکال آزاد استفاده می کند. همچنین شامل LCL است که کم و بیش با VLC دلفی سازگار است. پاسکال آزاد کامپایلری با مجوز GPL است که بر روی لینوکس،ویندوز، OS/2 ،مک و .... قابل اجرا است. پاسکال آزاد طراحی شده تا بتواند Syntax دلفی که شی گرا است را کامپایل و درک کند. لازاروس قطعه پاژل گم شده ای است که به شما اجازه توسعه دلفی گونه برنامه را در تمام سیستم عامل ها می دهد.

بر خلاف جاوا که تلاش می کند تا یک بار بنویسد و همه جا اجرا کند، لازاروس و پاسکال آزاد تلاش می کند تا یک بار بنویسید و در هر جا کامپایل کنید. چونکه دقیقا همان کامپایلر بر روی تمام سیستم عامل های فوق در دسترس است به این معنی که شما نیازی به هر نوشتنی برای تولید محصولات مشابه در سیستم عامل های مختلف ندارید.

میتونید توضیحات بیشتری را در لینک زیر مطالعه کنید

http://lazarus.freepascal.org/index.php?page=about

تصاویر محیط لازاروس در سیستم عامل های مختلف
http://wiki.lazarus.freepascal.org/Screenshots

دوم : چطور نصب کنبم؟
همونطور که میدونید لازاروس در اغلب سیستم عامل ها قابل اجرا است. به همین علت نسخه های مختلفی سازگار با سیستم عامل مورد نظر تولید و منتشر شده که ممکنه از یک یا چند بخش برای نصب تشکیل شده باشه.
در نسخه های مخصوص ویندوزی هر دو ویرایش ۳۲ و ۶۴ بیتی منتشر شده و فقط کافیه فایل نصبی را اجرا و عمل همیشگی در ویندوز را (همون Next و Next و Next و ...) را انجام بدید تا روی سیستم شما نصب بشه.
در توزیع های گنو/لینوکسی هم می توانید از مرکز برنامه های توزیع مورد نظرتون اون رو دریافت و نصب کنید. البته این نسخه از نسخه نهایی روز قدیمی تر است ولی اگر کاربر تازه کار هستید اصراری به آخرین ویرایش نداشته باشید (دردسرش کمتره)
همچنین می تونید با دانلود و نصب دستی بسته های لازروس آخرین ویرایش (ارائه شده توسط تیم توسعه دهنده لازاروس) رو داشته باشید.
برای نسخه های Deb و RPM در گنو/لینوکس باید ۳ بسته دانلود و نصب بشن
۱- کامپایلر پاسکال آزاد
۲- سوروس کامپایلر پاسکال آزاد
۳- لازاروس
این سه بسته با توجه به نسخه ارائه شده و نوع معماری سیستم نام های متفاوتی خواهند داشت، مثلا در سیستم من که از منیت ۶۴ بیتی استفاده می کنم این بسته ها باید نصب شوند :
fpc_2.6.4-140420_amd64.deb
fpc-src_2.6.4-140420_amd64.deb
lazarus_1.2.4-0_amd64.deb
در زیر لینک آموزش تصویری نصب لازاروس در دبیان را که قبلا از اون استفاده می کردم میتونید ببینید. برای سیستم خودتون فقط کافیه نام بسته ها را با بسته آخرین ویرایش عوض کنید.
لینک : http://www.aparat.com/v/vLNG0

سوم : از کجا دانلود کنیم؟
لینک زیر آخرین ویرایش های لازاروس را با توجه به سیستم عامل و معماری سیستم به شما می دهد.
http://lazarus.freepascal.org/index.php?page=downloads
در حال حاضر آخرین ویرایش لازاروس ۱.۲.۴ به همراه کامپایلر ویرایش ۲.۶.۴ می باشد.

چهارم : از کجا کمک بگیریم؟
لازاروس فروم خیلی خوبی داره و اگه بتونید مشکلتون رو به انگلیسی توش مطرح کنید حتما جواب هایی مناسب دریافت می کنید. با این حال منم اگه جواب سوالی رو بدونم حتما پاسخ اون رو براتون خواهم گفت.
در ضمن برای کسانی که تازه می خوان شروع کنن یک کتاب راحت و ساده رو معرفی می کنم که با مطالعه اون دستورات اولیه و قواعد استفاده از اونها رو میتونید یاد بگیرید
لینک http://bayanbox.ir/id/8587011971051098841?info
خودم فصل اولش رو تا این زمان ترجمه کردم
لینک ترجمه فصل اول http://bayanbox.ir/id/7004172254064634441?info

به زودی بر می گردم و این بخش رو کامل تر می کنم.
یا حق

[امیر شهریاری]

سلام
خیلی زود برگشتم .
برای نصب لازاروس ۲ فایل لازمه که دانلود بشن. البته به شرطی که نخواهید از روی مخازن نصب کنید. من با اوبونتو ۱۲.۰۴ برای نصب از مخازن ویرایش ۰.۹.۳۰.۲ امکان نصب داشت در حالی که این نسخه قدیمی هستش و از FPC 2.4.4 استفاده می کنه . در حال حاضر آخرین نسخه لازاروس 0.9.30.4 هست که از FPC 2.6.0 بهره می برد.
(FPC مخفف کامپایلر پاسکال رایگان هست)
http://sourceforge.net/projects/lazarus/files
(البته بعضی وقتا امکان دانلود برای همه از سایت sourceforge.net  وجود نداره و به خاطر تحریم نمیزاره دانلود کنیم که من حتما اونا رو براتون یه جای دیگه آپلود می کنم تا بتونید دانلود کنید)
ویرایش های مختلف تو لینک بالا وجود داره که میتونید بسته به نوع سیستم عامل خودتون اون نسخه ای که مناسب هست رو دانلود کنید.
بعد از دانلود
فایل fpc-2.6.0-1.i386.deb.tar را از حالت فشرده خارج کنید و سپس ترمینال را باز کرده به پوشه اون برید و دستور زیر رو اجرا کنید تا مرحله اول نصب انجام بشه.
sudo dpkg -i *.deb
بعد فایل lazarus-0.9.30.4.i386.deb.tar رو از حالت فشرده خارج کنید و مثل مرحله قبل با استفاده از ترمینال به مسیر اون رفته و دستور زیر رو دوباره اجرا کنید
sudo dpkg -i *.deb
اگر مراحل بالا بدون اشکال نصب بشن لازاروس روی سیستم شما قابل دسترس خواهد بود
محیط لازاروس 0.9.30.4 در اوبونتو 12.04

یا حق

[امیر شهریاری]

سلام
میخوام اینبار یک کامپوننت معرفی کنم که تو لازاروس نصب میشه و برای کار با انواع پایگاه های داده استفاده میشه. البته لازاروس به طور پیشفرض ابزارهایی برای اتصال و انجام کارهای مربوط به بانک های اطلاعاتی داره ولی کار کردن با اونها یکم مشکله و برای کسایی که میخوان به انواع پایگاه داده های مختلف (مثل mysql - oracle- firebrid-sqllite-postgrysql) متصل بشن این کامپوننت خیلی مفیده .
ZEOS Access

همونطور که در بالا مشاهده می کنید از چندین کامپوننت تشکیل شده و برای دانلود میتوانید از لینک زیر آخرین ویرایش اونو دانلود کنید
http://zeoslib.svn.sourceforge.net
بعد از باز کردن صفحه بر روی Download GNU tarball کلیک کرده و دانلود شروع خواهد شد.
بعد از دانلود لازاروس را باز کنید و از منوی Package گزینه ی Open Package File را بزنید و سپس به پوشه trunk بعد Packages بعد lazarus بعد zcomponent را باز کنید و در نهایت آن را کامپیال کرده و بعد بر روی install کلیک کنید تا لازاروس دوباره ساخته شود

[امیر شهریاری]

سلام
بعد از نصب لازاروس تو اوبونتو و ساخت اولین پروژه وقتی در دیباگر قصد خروج از برنامه را داشته باشید یه پیام خطا مشاهده می کنید و بستن برانمه دچار اختلال میشه (البته وقتی از طریق لازاروس و دیباگر اون را اجرا کنید) .
برای اینکه این پیام خطا دیگه مزاحم نشه و بستن برنامه به روال معمول انجام بشه این Exception را به قصمت دیباگر اون باید اضافه کنید.
به منوی Envaroment و سپس Option بروید و از پنجره جدید باز شده قسمت Language Exception از زیر گزینه های Debugger را انتخاب کنید و سپس EnterfaceCertical را به گزینه های این قسمت اضافه کنید.
http://shahriary.staffcms.um.ac.ir/imagesm/1064/stories/lazarus/screenshot%20from%202012-05-28%20083133.png
حالا هنگام بسته شدن برنامه دیگر پیام خطایی ظاهر نمیشه.
یا حق

[امیر شهریاری]

بعد از مدتها نسخه 1.0 در ویرایش RC1 و دیروز در نسخه RC2 منتشر شد.


برای دانلود به لینک زیر مراجعه کنید و نسخه هماهنگ با سیستم عامل خود را دانلود کنید

http://sourceforge.net/projects/lazarus/files

[امیر شهریاری]

انتظارها بلاخره به پایان رسید 
نسخه نهایی Lazarus 1.0 منتشر شد .
برای دانلود به آدرس http://sourceforge.net/projects/lazarus/files/ مراجعه نمایید.

[امیر شهریاری]

یک نکته :
از اونجایی که کامپایلر پاسکال همراه لازاروس به طور پیشفرض داده های دیباگ را به فایل اجرایی الحاق می کنه حجم فایل های اجرایی ممکن است خیلی بیشتر از مقدار کدی باشه که تو برنامه نوشته شده .
هرچند که طبق گفته wiki این حجم به نسبت پیچیدگی برنامه در ادامه کمتر از برنامه های مشابه که با ++C نوشته شده است خواهد شد .

برای اینکه این اطلاعات اضافه تو فایل اجرایی قرار نگیره کارهای زیر رو باید یکبار  برای تنضیمات کامپایلر لازاروس انجام بدید :
Project|Compiler Options|Code|Smart Linkable (-CX) -> Checked
Project|Compiler Options|Linking|Debugging| Uncheck all except
Project|Compiler Options|Linking|Debugging|Strip Symbols From Executable (-Xs) -> Checked
Project|Compiler Options|Linking|Link Style|Link Smart (-XX) -> Checked

با انجام این تنظیمات حجم فایل نهایی کمتر از حالت قبل خواهد شد.
برای اطلاعات بیشتر میتوانید اطلاعات Wiki زیر را مطالعه نمایید
http://wiki.freepascal.org/Lazarus_Faq

[solook]

یه سوال ؟

آیا لازاروس برا اندروید هم کامپیایل میکنه؟

[امیر شهریاری]

یه سوال ؟

آیا لازاروس برا اندروید هم کامپیایل میکنه؟

من دقیقا از نحوه برنامه نویسی اون برای اندروید خبر ندارم و تا حالا روش دقیق نشدم ولی شنیدم که یک کارایی میکنه تو این زمینه
این لینکها رو مطالعه بفرمایید امیدوارم کمک کنه .
http://wiki.freepascal.org/Android_Programming
http://wiki.lazarus.freepascal.org/Custom_Drawn_Interface/Android

[محمدرضا ح.]

یه سوال ؟

آیا لازاروس برا اندروید هم کامپیایل میکنه؟

والا برای این پلتفرمهای موبایلی هیچی بهتر از SDK رسمی خودش نیست. مثلا برای iOS هیچوقت نمیتونید برنامه هایی در حد برنامه های نوشته شده با x-code بنویسید .

[امیر شهریاری]

والا برای این پلتفرمهای موبایلی هیچی بهتر از SDK رسمی خودش نیست. مثلا برای iOS هیچوقت نمیتونید برنامه هایی در حد برنامه های نوشته شده با x-code بنویسید .

حق با شماست.   هیچی مثل محیط اصلی و زبان مادری یک سیستم نمیشه.
ولی این لازمش اینه که یک برنامه نویس تو پلتفرم های زیادی مهارت پیدا کنه و اگه بخواد تو هر زمینه ای فعالیت کنه بره و زبان و IDE مخصوص اون رو یاد بگیره که این کار خیلی وقت گیر و باعث کم شدن کیفیت کارش میشه چون تجربه ای که تو چند سال برای یک زبان و محیط مخصوص اون فرا گرفته رو نمیتونه تو یک محیط جدید و زبان جدید سریع یاد بگیره .
برای همین اکثر IDE های برنامه نویسی معمولا از چندین زبان برنامه نویسی پشتیبانی می کنند.
لازاروس هم بی نیاز از SDK مخصوص اندروید برای برنامه نویسی نیست. در اصل از همون سیستم تو محیط خودش استفاده می کنه.
تو لینک های بالا که گذاشته بودم گام به گام مراحل رو با لینک های دانلود برنامه های مورد نیاز توضیح داده بود ( در گام اول باید Android SDK و Android NDK رو دانلود و نصب کنید.)

[امیر شهریاری]

سلام
دوباره برگشتم. این مدت سرم خیلی شلوغ بود و نمیتونستم این پست رو به روز کنم.
در حال حاضر دارم یک برنامه برای ذخیره و مدیریت پرونده های کلینیک های مشاوره مینویسم.

چون وقت های بیکاری توسعه اش میدم خیلی کند پیش میره و به خاطر کارم چندان نمیتونم سریع کد نویسی کنم.
بگذریم 
الان میخوام یک کامپوننت معرفی کنم که تو لازاروس هست و شباهت بسیار زیادی به quickreport توی دلفی داره
Fortes Report
دانلود http://sourceforge.net/projects/fortesreport

نصبش خیلی راحته و مشکل خاصی نداره و کار کردن با اون مثل quickreport هستش ولی هنوز کامل نیست و بعضی جاها باگ داره.
فکر می کنم برزیل داره اونو توسعه میده .آدرس سایت سازنده : http://www.fortesreport.com.br

[سلمان م.]

دستت دردنکنه. مرسی. خیلی عالی هستن.

[امیر شهریاری]

دستت دردنکنه. مرسی. خیلی عالی هستن.

خواهش می کنم آقا سلمان امیدوارم مطالب مفید باشن

[دانیال بهزادی]

چه خوبه! آفرین. ادامه بده