بسمه تعالی
راهنمای auto thumbnailing در محیط گرافیکی گنوم
احتمالا شما هم مثل اکثر کسانی که با کامپیتر کار میکنند، با انواع فایلها سر و کار دارید. از قبیل صفحات وب، عکسها، کتابهای الکترونیکی با فرمت pdf ، فیلمها و غیره. وقتی که بین فایلهای خود جستجو میکنید ممکن اسامی بعضی فایلها گویا نباشند یا فراموش کرده باشید که دقیقا حاوی چه موضوعی هستند یا بخواهید با یک نگاه سریع فایل موردنظرتان را پیدا کنید بدون اینکه بخواهید به اسم آنها دقت کنید. پس احتمالا بدتان نمیآید که یک تصویر کوچک از آنها را بعنوان آیکن فایلها ببینید، بجای آیکون پیشفرض که فقط نمایندهٔ نوع فایل هستند. به این تصویر کوچک thumbnail میگویند. در این مقاله میآموزید که چگونه محیط گرافیکی gnome را تنظیم کنید تا بطور خودکار برای انواع فایلها یک تصویر کوچک(thumbnail) بجای آیکون پیشفرض آنها نمایش دهد. در مورد عکسها این کار بطور خودکار توسط مدیر پنجرهٔ nautilus انجام میگیرد. پس مقاله به انواع دیگر فایلها میپردازد.
خودم اینها را در اوبونتو و اوپنسوزه امتحان کردهام. (بین روش کار در این دو توزیع فقط دو تفاوت در اسم بستهها وجود دارد که ذکر شده است)
کار شامل دو مرحله است.مرحلهٔ اول: اطمینان از نصب نرمافزاری که بتواند یک عکس از فایل خاصی ایجاد کند. این نرمافزار بستگی به نوع فایل دارد.
برای فایلهای pdf و ps کافیست Evince را نصب کنید. در واقع چیزی که از این فایلها thumbnail تهیه میکند دستوری به نام evince-thumbnailer است. یعنی شما میتوانید بطور دستی هم در ترمینال(کنسول) لینوکس توسط این دستور از فایلهای pdf یک تصویر (نه لزوما کوچک) بسازید. بدون اینکه لازم باشد فایل pdf را باز کنید و از آن عکس (screenshot) بگیرید. ساختار این دستور به شکل زیر است:
evince-thumbnailer -s <size> <input-file-url> <output-file>
مثلا:
evince-thumbnailer -s 256 test.pdf test.png
یک تصویر با عرض 256 پیکسل از فایل test.pdf میگیرد و با نام test.png در دایرکتوری جاری ذخیره میکند.
در مورد صفحات وب باید بستهٔ gnome-web-photo را نصب کنید. بعد از نصب این بسته، دستوری به همین نام کار thumbnail را انجام میدهد (دستور gnome-web-thumbnail هم یک لینک به دستور قبلی است که همان کار را انجام میدهد). ساختار این دستور هم شبیه evince-thumbnailer است.
در مورد فایلهای ویدئویی دستور totem-video-thumbnailer از نرمافزار پخشکنندهٔ ویدئویی Totem مورد نیاز است.
در مورد مستندات دفتری(Office) با فرمت آزاد ODF (که خود شامل چند فرمت مثل odt, odg, odp, ods است) دستور gsf-office-thumbnailer کار thumbnail را انجام میدهد که جزء بستهٔ libgsf-bin است (در اوپنسوزه libgsf) . اگر بستهٔ libgsf-gnome را هم نصب کنید نیاز به تنظیمات دیگری (که در مرحلهٔ دوم توضیح داده میشود) ندارید و بطور خودکار thumbnail شدن این فایلها انجام میشود. چون از دستور convert هم استفاده میشود، به بسته imagemagick نیاز داریم.
فونتها و تمها هم بطور خودکار thumbnail میشوند چون دستور gnome-thumbnail-font و gnome-theme-thumbnailer جزئی از بستهٔ gnome-control-center (در اپنسوزه control-center2) هستند که به همراه گنوم نصب شده است.
پس مرحلهٔ اول کار بطور خلاصه نصب بستههای evince و totem و gnome-web-photo و libgsf-bin و libgsf-gnome و imagemagick است که همگی در مخازن اوبونتو موجود هستند.پس از نصب این بستهها از محیط گرافیکی گنوم خارج شده و دوباره به آن وارد شوید(میتوانید برای اطمینان بیشتر سیستم را restart کنید).
مرحلهٔ دوم:احتمالا بعضی از انواع فایهایی که قبلا thumbnail نمیشدن الآن میشوند. پس در مورد این نوع فایلها کار دیگری لازم نیست انجام دهید. اما فرض کنیم بعضی انواع هم بطور خودکار thumbnail نشوند.
مثلا فرض کنیم با وجود اینکه بستهٔ نرمافزاری evince را نصب کردهاید اما thumbnail فایلهای pdf یا ps فعال نشده است. در اینصورت Alt+F2 بزنید یا پنجرهٔ ترمینال را باز کنید. سپس تایپ کنید gconf-editor و اینتر بزنید تا پنجرهٔ Gnome Configuretion Editor باز شود. یک نمودار درختی میبینید که شبیه فایلسیستم لینوکس است. در این نمودار درختی وارد مسیر زیر شوید:
/desktop/gnome/thumbnailers
اگر کمی به زیرمسیرهای این مسیر دقت کنید متوجه ماجرا میشوید. هر یک از آنها مربوط به یکی از انواع فایل میشود. مثل:
application@x-font-ttf
text@html
video@ogg
به این انواع فایل اصطلاحا MIME type میگویند.
اما برای فعال کردن thumbnail آن نوعی فایلی که فعال نشده بود چه باید بکنید؟ روی یکی از آن فایلها (مثلا یکی از فایهای pdf در صورتی که از فایلهای pdf تصویر کوچک درست نمیشود) راست کلیک کنید و Properties را انتخاب کنید MIME type آن را نگاه کنید. در مورد فایلهای pdf احتمالا باید application/pdf باشد.
حال به پنجرهٔ gconf-editor بازگردید و در سمت چپ روی thumbnailers کلیک کنید. پیشنهاد میکنم از منوی Bookmark گزینهٔ Add Bookmark را بزنید. حالا در سمت راست پنجره، راست کلیک کنید و New Key را بزنید. در پنجرهٔ بازشده در قسمت Name آن اسم MIME type که نگاه کرده بودید را وارد کنید فقط بجای / کاراکتر @ بگذارید بعد یک / و بعد کلمهٔ command را تایپ کنید. پس در مورد فایلهای pdf چیزی که باید در قسمت Name وارد شود اینست:
application@pdf/command
حالا در قسمت Type گزینهٔ String را انتخاب کنید و در قسمت Value دستور مربوط به thumbnail کردن آن نوع فایل به همرا اوپشنها و آرگومانهای نمادین:
درمورد فایلهای pdf و ps دستور:
/usr/bin/evince-thumbnailer -s %s %u %o
در مورد صفحات وب (که از نوع text@html یا application@x-mozilla-bookmarks هستند) دستور:
gnome-web-photo --mode=thumbnail --timeout=16 --size=%s %u %o
در مورد فیلمها:
/usr/bin/totem-video-thumbnailer -s %s %u %o
در مورد فایلهای office (مثل نوع application@vnd.sun.xml.writer) دستور
gsf-office-thumbnailer -i %i -o %o -s %s
را در قسمت Value وارد کنید. این مورد آخر یعنی فایلهای office کمی MIME Type آنها پیچیده باشد. ولی همانطور که گفته شد با نصب بستهٔ libgsf-gnome نیازی به تنضیم این نوع فایلها نخواهد بود. احتمالا بعد از نصب totem هم نیازی به تنظیم فایلهای ویدئویی نیست.
خب. بعد از اینکه دستور گفته شده را در قسمت Value وارد کردید روی OK کلیک کنید و بعد پنجرهٔ gconf-editor را ببندید و دوباره آنرا (با دستور gconf-editor)اجرا کنید. دوباره به همان مسیری که بودید بازگردید(اگر آنرا Bokkmark کردی باشید میتوانید با انتخاب آن از منوی Bookmark این کار را راحتتر انجام دهید). میبینید که یک گزینه به آن مسیر اضافه شده. همان چیزی که شما اضافه کردید. مثلا application@pdf . روی آن در سمت چپ کلیک کنید. بعد در سمت راست پنجره، راست کلیک کنید و New Key را بزنید و در پنجرهٔ باز شده در قسمت Name تایپ کنید enable و در قسمت Type گزینهٔ Boolean را انتخاب کنید و روی دکمهٔ False کلیم کنید تا تبدیل به True شود و OK را برنید.
کار تمام است. از محیط گرافیک گنوم خارج شوید و دوباره وارد آن شوید و از thumbnail شدن فایلهایتان لذت ببرید!
ابزار gconf-editor یک ابزار بسیار جامع و قدرتمند برای تنظیمات محیط گرافیکی گنوم و برنامههای آن است. پیشنهاد میکنم اگر از گنوم استفاده میکنید، چنانچه فرصت کردید مدتی در آن کند و کاو کنید. قطعا نکتههای سودمند زیادی یاد میگیرید.
لطفا من را در تکمیل و اصلاح مطالب فوق یاری کنید.
موفق باشید.