حق تکثیر ( کپی رایت ) ، آری یا نه؟

[علیرضا غریب]

آقای ریچارد استالمن درباره کپی رایت میگه:

کپی‌رایت در عصر مطبوعات چاپی به عنوان آئین‌نامه‌ای صنعتی برای کسب و کار نویسندگی و انتشار پدید آمد. هدف آن تشویق انتشار آثار گوناگون نوشتاری بود. ابزاری برای ملزم ساختن ناشران برای کسب اجازه از نویسندگان برای انتشار نوشته‌های اخیرشان. کپی‌رایت باعث شد که نویسنده‌ها از انتشار اثر خود درآمد کسب کنند، که به نویسندگی کمک کرده و آن را تشویق می‌کرد. عموم خوانندگان از کپی‌رایت نفع بردند، در حالی که کمی هم زیان دیدند: کپی‌رایت تنها انتشارات را محدود می‌ساخت، نه آنچه خوانندگان عادی می‌توانستند انجام دهند. این امر کپی‌رایت را به یک سیستم سودمند برای عموم تبدیل می‌کرد (که جای بحث دارد)، و بنابراین کاملا بر حق بود.

درست و خوب،در آن زمان.

امروزه، بشر روش نوینی را برای انتشار اطلاعات ابداع کرده است: کامپیوترها و شبکه‌ها. این دو کپی‌برداری و دستکاری اطلاعات، شامل نرم‌افزار، موسیقی، کتاب، و فیلم را تسهیل، و دسترسی بدون محدودیت به تمامی انواع اطلاعات را مهیا کرده‌اند—بهشت اطلاعات.

مانعی بر سر راه است: کپی‌رایت. خوانندگان و شنوندگان که از این قابلیت جدید برای کپی کردن و به اشتراک گذاریِ اطلاعات منتشر شده استفاده می‌کنند، از نظر فنی متخلف محسوب می‌شوند. همان قانونی که به عنوان آئین‌نامهٔ صنعتیِ مفید برای ناشرها شکل گرفت و عمل کرد، به صورت مانعی در برابر عموم مردم، که قرار بود به آنان خدمت کند، در آمده است.

در حکومت دموکراسی، قانونی که یک فعالیت عمومی و مفید را منع کند به سرعت تغییر می‌کند. و شرکت‌های بزرگ قدرت سیاسی ندارند. انجمن ناشران تصمیم گرفتند که نگذارند عموم مردم قدرت کامپیوترهایشان را به دست گیرند، و کپی‌رایت را ابزاری مناسب برای این منظور یافتند. تحت تاثیر انجمن ناشران، دولت به جای تغییر دادن قانون کپی‌رایت به نحوی که با شرایط متناسب شود، آن را مستحکم‌تر نیز نمود، و اشتراک گذاری ممنوع شد.

اما بدترین قسمتش اینجا نبود. هنگامی که توسعه‌دهندگان کنترل برنامه‌ای را که اشخاص اجرا می‌کنند به دست داشته باشند، کامپیوتر به ابزاری قدرتمند برای سلطه بر مردم تبدیل می‌شود. ناشران دریافتند که با انتشار آثار خود در قالب‌های رمزگذاری شده، که تنها نرم‌افزارهای خاص مورد تایید می‌توانند آنها را بخوانند، قدرتی بی‌سابقه به دست خواهند آورد: آنها می‌توانستند هویت خوانندگان را شناسایی کنند، و هر بار که کتابی می‌خوانند، به موسیقی گوش می‌دهند و یا فیلم تماشا می‌کنند، آنها را مجبور به پرداخت هزینه کنند.

هنگام برپایی Digital Millennium Copyright Act در سال ۱۹۹۸، ناشران حمایت دولت ایالات متحده از رویایشان را به دست آوردند. ناشران این قدرت را دارند که قوانینِ کپی‌رایت خود را، به وسیلهٔ پیاده‌سازی قوانین به صورت کد درون نرم‌افزار پخش کنندهٔ مورد تایید، اعمال کنند. (این عمل مدیریت محدودیت‌های دیجیتالی یا DRM نامیده می‌شود.) حتی گوش کردن به موسیقی و یا مطالعه بدون تایید آنان، ممنوع است.

ما هنوز هم هنگام استفاده از کتاب‌های چاپی و یا رسانه‌های آنالوگ آزادی‌های قدیم خود را داریم. اما اگر کتاب‌های چاپی با نسخهٔ الکترونیکی جایگزین شوند، این آزادی‌ها از دست خواهند رفت. تصور کنید: فروشگاه کتاب‌های دست دوم وجود نخواهد داشت؛ دیگر نمی‌توانید کتاب را به دوست خود قرض دهید؛ نمی‌توانید کتابی از کتابخانهٔ عمومی به امانت بگیرید—”هیچ راهی“ برای خواندن کتاب بدون پرداخت وجه وجود نخواهد داشت. نمی‌توان کتابی را به صورت ناشناس و با پول نقد خریداری کرد—تنها می‌توانید کتابی الکترونیکی را با کارت اعتباری خود خریداری کنید. این دنیایی است که ناشران می‌خواهند برای ما بوجود بیاورند. اگر شما یک دستگاه Kindle از آمازون (که ما آن را Swindle [کلاه‌برداری] می‌نامیم) و یا Sony Reader (که ما آن را Shreader [مشابه کلمهٔ shredder که دستگاهی برای خرد کردن و از بین بردن اسناد است-مترجم] می‌نامیم چرا که تهدیدی برای کتاب‌ها محسوب می‌شود) را خریداری کنید، هزینهٔ ساخت چنین دنیایی را پرداخت کرده‌اید.

خشم عمومی بر علیه DRM که به آهستگی افزایش می‌یابد، توسط اصطلاحات تبلیغاتی همانند ”حفاظت از پدیدآورندگان اثر“ و ”محصولات هوشمند“ که خوانندگان را متقاعد می‌کند حقوق آنان پایمال نخواهد شد، فرو نشانده می‌شود. این اصطلاحات با استفاده از نام پدیدآورندگان آثار به صورت ضمنی بیان می‌کنند که ناشران مستحق داشتن قدرت ویژه‌ای هستند، و ما از نظر اخلاقی مجبور هستیم به آنان تعظیم کنیم، و اگر بدون پرداخت وجه نوشته‌ای را مطالعه کرده و یا به موسیقی گوش کنیم مرتکب عملی خلاف وجدان شده‌ایم.

سازمان‌هایی که از کپی‌رایت سود کسب می‌کنند به صورت قانونی از نام پدیدآورندگان آثار (که بیشترشان مبلغ کمی دریافت می‌کنند) استفاده می‌کنند. آنها افراد را مجبور می‌کنند که باور کنند کپی‌رایت حق طبیعی پدیدآورندهٔ اثر است، و عموم مردم صرف نظر از میزان رنج آور بودنش، باید کپی‌رایت را تحمل کنند. آنان به اشتراک گذاری را ”دزدی ادبی“ می‌نامند، و کمک به همسایه را معادل حمله به یک کشتی می‌دانند.

آنها همچنین به ما می‌گویند که حملهٔ بی‌رحمانه به اشتراک گذاری تنها راه زنده نگاه داشتن هنر است. حتی اگر این امر درست باشد که نیست، توجیه کنندهٔ چنین رفتار ظالمانه‌ای نخواهد بود. به اشتراک گذاری عمومی باعث افزایش فروش بیشتر آثار شده، و حداکثر باعث کاهش فروش ده درصد از محصولات می‌شود.

اما پرفروش‌ترین‌ها نیز می‌توانند بدون متوقف ساختن به اشتراک گذاری خوب عمل کنند. Stephen King صدها هزار دلار از فروش نسخهٔ الکترونیکی کتاب خود که رمزگذاری نشده و کپی‌برداری و به اشتراک گذاری را منع نمی‌کرد، در آمد کسب کرد. Issa خواننده‌ای که به نام Jane Siberry نیز شناخته می‌شود، از اشخاص می‌خواست که هنگام دانلود ترانه‌ها قیمتی را که دوست دارند تعیین کنند و متوسط هر پرداخت کمتر از ۰/۹۹ دلار بود. Radiohead در سال ۲۰۰۷ از طرفداران خود خواست که آلبوم جدید را کپی کرده و هر مبلغی که می‌خواهند بابت آن پرداخت کنند، و در حالی که این آلبوم به واسطهٔ P2P نیز به اشتراک گذاشته شده بود، میلیون‌ها دلار درآمد از قبل آن کسب کرد. در سال ۲۰۰۸، Nine Inch Nails آلبومی را با اجازهٔ به اشتراک گذاری کپی‌ها منتشر ساخت و در طول چند روز ۷۵۰،۰۰۰ دلار به دست آورد.

هنگامی که شبکه‌های کامپیوتری روشی را برای ارسال مقدار کمی پول به شخص دیگری به صورت ناشناس و بدون استفاده از کارت اعتباری فراهم آوردند، برپایی سیستمی برای حمایت از کارهای هنری ساده‌تر خواهد بود. هنگامی که اثری هنری را مشاهده می‌کنید، دکمه‌ای وجود خواهد داشت که می‌گوید ”اینجا را کلیک کنید تا یک دلار به این هنرمند پرداخت کنید“. آیا حداقل یک بار در هفته این دکمه را فشار نخواهید داد؟ اما کمک‌های داوطلبانه از طرف گروه طرفداران نیز می‌تواند یک هنرمند را حمایت کند؛ Kevin Kelly تخمین زده است که یک هنرمند تنها کافی است که در حدود هزار طرفدار حقیقی پیدا کند.

روش خوب دیگری برای حمایت از موسیقی و هنر دریافت مالیات از رسانه‌های خام است. اگر کشور مالیات‌های کسب شده را کاملا به هنرمندان پرداخت کند، بخشی از آن به خاطر هیئت مدیرهٔ شرکت تلف نخواهد شد. اما کشور نباید این مالیات را به صورت خطی و بر اساس محبوبیت توزیع کند، چرا که در این حالت بخش بیشتر آن به تعداد کمی ستاره تعلق خواهد گرفت و مقدار کمی برای پشتیبانی از دیگر هنرمندان باقی خواهد ماند. از اینرو استفاده از معادله‌ای از درجهٔ سوم و یا چیزی مشابه آن را پیشنهاد می‌کنم. با استفاده از معادلهٔ درجهٔ سوم یک ستاره با هزار برابر محبوبیت تنها ده برابر بیشتر از یک هنرمند موفق دیگر درآمد خواهد داشت. به این ترتیب، هر چند که یک ستاره سهم بیشتری نسبت به دیگر هنرمندان دریافت می‌کند، اما جمع درآمد تمام ستاره‌ها تنها بخش کوچکی از پول خواهد بود، و بیشتر آن برای حمایت از خیل عظیم هنرمندان دیگر باقی خواهد ماند. این سیستم از مالیاتی که ما پرداخت می‌کنیم به طور موثری برای حمایت از هنر استفاده خواهد نمود.

برای تبدیل کپی‌رایت به قانونی متناسب با عصر شبکه، کپی‌های غیر تجاری و به اشتراک گذاریِ آثار منتشر شده باید قانونی شوند، و DRM تحریم شود. اما تا هنگامی که در این مبارزه پیروز شویم، باید از خود حمایت کنید: محصولاتی که دارای DRM هستند خریداری نکنید، مگر اینکه شخصا ابزاری برای شکستن DRM و تهیهٔ کپی در اختیار داشته باشید.

آقای بهزادی ناظر انجمن برای فهم بیشتر قانون کپی رایت میگه:

کپی‌ رایت یه چیزه و قیمت چیز دیگه. خیلی‌ چیزها هستن که کپی‌ رایت ندارن ، ولی قیمتشون زیاده (مثل ردهت)، خیلی‌چیزها هم هستن که کپی‌ رایت دارن، ولی مجّانی هستن (مثل آی‌تونز اپل). وقتی شما کلمه‌ی کپی‌ رایت رو به کار می‌بری داری از دلّالی حرف می‌زنی ، نه از قیمت. قدر مسلّم قبول داریم که دلّالی در قرن بیست و یکم امری مذموم و نکوهیده‌است و به همین دلیل هم کپی‌ رایت یکی از غیرانسانی‌ترین قوانین وضع شده‌است ، چون برای دلّال‌هاحاشیه ای امن ایجاد می‌کنه تا بیشتر مردم بی‌گناه رو بچاپند.

[علیرضا غریب]

حق تکثیر در ویکی پدیا :
http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D9%82_%D8%AA%DA%A9%D8%AB%DB%8C%D8%B1

[امین - am1n]

خب چون سوال خیلی کلی هست نمیشه ج داد

[علیرضا غریب]

خب چون سوال خیلی کلی هست نمیشه ج داد

کدوم سوال؟نطرسنجی؟
منظورت از کلی چیه و چرا نمیشه جواب داد؟
اگه اطلاعاتی داره بگو تا ما استفاده کنیم.

[علیرضا غریب]

ریچارد استالمن درباره کپی رایت میگه:
به بخش اصلی تاپیک منتقل شد.

[دانیال بهزادی]

حالا که بحثش جدا شد بهتر شد. قانونی که توش بشه حق رو با پول خرید و فروش کرد، از نظر من کاملاً باطل و پوچه

[علیرضا غریب]

حالا که بحثش جدا شد بهتر شد. قانونی که توش بشه حق رو با پول خرید و فروش کرد، از نظر من کاملاً باطل و پوچه

حرفای آقای استالمن منو تا ۵۰٪ متقاعد کرد اما تا اینجا متقاعد نشدم که چطور باید از یک هنرمند یا یک بازی ساز حمایت مالی بشه تا این حمایت مالی باعث انگیزه و در نتیجه ارائه محصولی بهتر بشه.

[Bijan]

من موافق کپی رایتم باید در آینده در ایران اجرا بشه.

[علیرضا غریب]

من موافق کپی رایتم باید در آینده در ایران اجرا بشه.

دوست خوب من موافق یا مخاف بودن رو میشه توی نظر سنجی هم گفت.
دلایل موافق بودنت رو بگو تا دیگران هم استفاده کنن و شاید مخالفین رو تونستی متقاعد کنی.
نکنه دلیل هات قانون کپی رایت داره؟چقد باید پول بدیم بابتش؟ (شوخی)

[سلمان م.]

تو این صفحه از ویکی‌پدیا که قبلا لینکشو دادم: http://en.wikipedia.org/wiki/Iran-United_States_copyright_relations
یه لینک خوب به سازمان کپی‌رایت آمریکا در مورد کپی‌رایت داده: http://www.copyright.gov/circs/circ38a.pdf

توی اون می‌گه که:

کد: [انتخاب]

There is no such thing as an “international copyright” that will automatically protect an author’s writings throughout the world. Protection against un­­authorized use in a particular country depends on the national laws of that country
...
If the country in which protection is sought is a party to one of the interna­ tional copyright conventions, the work generally can be protected by complying with the conditions of that convention.

که ترجمه‌اش اینه. ترجمه رو بشدت وابسته به متن اولیه انجام دادم،‌ ولی هرجا که بنظرم نارسا بود داخل براکت توضیحاتی از خودم اضافه کردم.

«
چیزی به اسم «کپی‌رایت بین‌المللی» که به صورت خودکار نوشته‌های یک نویسنده را در تمامی جهان محافظت کند، وجود ندارد.
محافظت در مقابل با استفاده‌ی بدون مجوز [=غیرقانونی]، در یک کشور خاص، وابسته به قوانین محلی آن کشور است.
...
اگر کشوری که محافظت [تحت کپی‌رایت] در آن جستجو می‌شود، عضو یکی از معاهده‌های بین‌المللی کپی‌رایت باشد، آن کار [=فیلم، نرم‌افزار و ...] به صورت عمومی تحت شرایط آن‌ معاهده، تحت محافظت قرار گیرد.
»

هر کشوری قانون خاص خودشو داره، دلیلی نداره من بخوام به قوانین کشور آمریکا عمل کنم. من یک شهروند منضبط ایرانی هستم و به تمامی قوانین کشورم هم پایبند هستم،‌ پس کسی حق نداره، من رو مورد مواخذه قرار بده. (مخصوصا اگه طرف یک شرکت آمریکایی باشه)

[دانیال بهزادی]

حرفای آقای استالمن منو تا ۵۰٪ متقاعد کرد اما تا اینجا متقاعد نشدم که چطور باید از یک هنرمند یا یک بازی ساز حمایت مالی بشه تا این حمایت مالی باعث انگیزه و در نتیجه ارائه محصولی بهتر بشه.

این همه هنرمند دارن آثارشون رو در جمندو آزادانه به اشتراک می‌ذارن و کسب درآمد هم می‌کنن. اتّفاقاً تنها مدل آزاده که به هنرمند کمک می‌کنه. از اون‌جایی که پنج سال در کار نشر بودم، می‌دونم در مدل مبتنی بر کپی‌رایت ۹۵٪ سود یک اثر به ناشر (دلّال) و ۵٪ اون به صاحب اثر می‌رسه. به همین دلیل اگه هنرمندی کمک پیشنهادی برای اثرش در حالت آزاد رو ۸۰٪ ارزون‌تر هم اعلام کنه و از هر دو نفر یک نفر هم تنها به اندازه‌ی کف پیشنهادهی کمک کنه، از حالت قبلی با کپی‌رایت دو برابر بیش‌تر سود می‌بره و ازش حمایت می‌شه. در ضمن با برگزاری کنسرت و… هم می‌تونه سود بیش‌تری کسب کنه.
با این حال باید توجّه داشت که در مدل آزاد، علاوه بر حمایت مالی، هنرمند از حمایت قلبی مردم هم برخودار می‌شه، چون مردم می‌بینن که اون هنرمند متعلّق به خودشونه و داره برای اون‌ها کار می‌کنه، نه کمپانی‌های سرمایه‌داری که اون‌ها رو به شکل دسته‌های اسکناس می‌بینن

[علیرضا غریب]

کسی حق نداره، من رو مورد مواخذه قرار بده. (مخصوصا اگه طرف یک شرکت آمریکایی باشه)

بابت ترجمه ازت ممنونم آقای مهندس.
اما اونا به ما میگن دزد و متقلب و یک آدمی که وجدان نداره.یک آدمی که به حقوقشون تجاوز کرده.
مثل این که میگن : در دیزی بازه حیای گربه کجا رفته؟

[Bijan]

من موافق کپی رایتم باید در آینده در ایران اجرا بشه.

دوست خوب من موافق یا مخاف بودن رو میشه توی نظر سنجی هم گفت.
دلایل موافق بودنت رو بگو تا دیگران هم استفاده کنن و شاید مخالفین رو تونستی متقاعد کنی.
نکنه دلیل هات قانون کپی رایت داره؟چقد باید پول بدیم بابتش؟ (شوخی)

یکی از دلیل هام اینه که فکر میکنم این قانون به گسترش استفاده از نرم افزارهای آزاد و متن باز کمک میکنه. که در این بین دلایل مادی ممکنه دخیل باشه. در ضمن شرکتهای بازی سازی اینهمه خرج میکنن تا یه بازی رو فرضا تولید کنن اگه قانون کپی رایتی نباشه درآمد اینها خیلی کم میشه و بهشون بازدهی نداره بخوان اینهمه خرج کنند و آخرش از نظر مالی سود چندانی نداشته باشند و اگه کپی رایت نباشه اون تولید کننده بازی دیگه نمی یاد زیاد سرمایه گذاری کنه در این حوزه و همین امر هم به نظرم روی کیفیت محصولات تولید شده اثر منفی میزاره. اگه قانون کپی رایت نبود آیا شرکتهای بزرگ بازی سازی حاضر بودن اینهمه در این حوزه سرمایه گذاری کنند؟

[دانیال بهزادی]

بابت ترجمه ازت ممنونم آقای مهندس.
اما اونا به ما میگن دزد و متقلب و یک آدمی که وجدان نداره.یک آدمی که به حقوقشون تجاوز کرده.
مثل این که میگن : در دیزی بازه حیای گربه کجا رفته؟

خب دارن فرافکنی می‌کنن. قضیه‌ی اون دزده‌است که می‌دویید داد می‌زد دزد رو بگیرین! دست‌رسی آزادانه به دانش بشری و دستاوردهای اون که متعلّق به تمام جامعه‌ی بشریه حق منه، و کار اون‌ها در جلوگیری از رسیدن من به این حقّم، دزدی، تقلّب، و تجاوز به حقوق منه که داره با بی‌حیایی تمام انجام می‌شه!

[علیرضا غریب]

اگه کپی رایت نباشه اون تولید کننده بازی دیگه نمی یاد زیاد سرمایه گذاری کنه در این حوزه و همین امر هم به نظرم روی کیفیت محصولات تولید شده اثر منفی میزاره. اگه قانون کپی رایت نبود آیا شرکتهای بزرگ بازی سازی حاضر بودن اینهمه در این حوزه سرمایه گذاری کنند؟

در حال حاضر با این حرفت موافقم و نمونش بازی های ضعیف لینوکسی هستش.در مقابل بازی های فوق العاده قوی ویندوزی و ios.