اولا، من با این نظر که کپی windows غیر اخلاقیه، مخالفم (نظر شخصی)، چون از قدیم گفتن دزد که به دزد بزنه بهش میگن شادزد. ما هم که با همه مثل خودش برخورد میکنیم.
من از سال 79 کامپیوتر کار میکنم. با dos و win3.1 و win98 و winme و winxp و winserver2003 کار کردم. خوشبختانه چون سیستمم قدیمیه vista رو نصب نکردم و اگه میتونستم هم نصب نمیکردم، چون با linux آشنا شدم. از ایرادات ویندوز و اقمارش هم هرچی بگم کم گفتم.
قرارداد: من چون عارم میاد ویندوز رو سیستم عامل خطاب کنم، بهش میگم نرم افزار سیستمی و وقتی میگم لینوکس اغلب منظورم همون ubuntu هست.
یکی از مشکلات اساسی ویندوز اینه که معماره خشت اولش رو کج گذاشته، چرا چون این نرم افزار سیستمی از dos شروع شده که در حالت کلی یه اشکال برنامه سازیه که یه تعداد فایل اجرائی و غیر اجرائی بهش چسبیدن. هیچ سازمان مشخص و واحدی برای هیچ منبع سخت افزاری و نرم افزاری در نظر گرفته نشده. مثلا سطوح دسترسی سخت افزار اصلا رعایت نشده و یه برنامه کاربردی که توی C یا assembly نوشته شده، حاکم مطلق منابع سیستمه و براحتی و بدون نظارت dos هرکاری دلش میخاست با پورتها، هارددیسک و ... میکرد و همین باعث تنوع ویروسهای تحت dos بود و ویروس نویسی به یه تفریح برای برنامه نویسهای نیمه حرفه ای تا حرفه ای تبدیل شده بود. در حالی که سیستم عامل زمان dos یعنی unix سروری میکرد. ولی خوب، چون unix دست MIT و چند دانشگاه و آزمایشگاه و شرکتهای بنیه داری مثل IBM بود، که خرده کاری نمیکردن و با PC چندان کاری نداشتن، دست به تبلیغات گسترده و توزیع و عرضه محصول در سطح جهانی نزدن. کاری که مایکروسافت کرد و dos رو عزیز بی جهت همه دنیا کرد. توجه کنید که dos هم در مقابل unix (که مقایسه شون آدم رو دیوونه میکنه) کاربرای بیشتری داشت (به دلیلی که گفتم)، ولی level کاربرها رو هم مقایسه کنید. پس نتیجه میگیریم، کمیت مهمه، ولی کیفیت مهمتره. نتیجه دوم؛ پدر بزرگ لینوکس، unix، از پدربزرگ ویندوز، dos، میلیونها بار بهتره. مسئله ارثبری هم که میدونید چقدر مهمه.
اینکه ویندوز بیشتر از لینوکس استفاده میشه دلایل مختلفی داره:
1- بقول شما ویندوز در حالت کلی ساده تر از لینوکسه (البته سادگی همیشه مزیت نیست، در اینباره در ادامه بحث میشه)، و این برای کاربرای غیر حرفه ای با سواد دیپلم یا سیکل یا کمتر یه ویژگی مطلوبیه.
2- ویندوز نواده ی dos مشهوره، و عموم مردم بیشتر بهش گرایش پیدا کرده و اعتماد میکنن.
3- نرم افزارهای تحت dos مشهور که پاشون پول پرداخت شده (بخصوص توی کشورهای دیگه) تحت windows هم اجرا میشن.
4- مردم به تدریج از dos به winxp یا vista منتقل شدن، ولی انتقال به لینوکس یکباره هست. و این نیازمند سرمایه گذاری زمانی و مالیه. بخصوص برای شرکتها، مثلا برای سفارش نرم افزار و آموزش پرسنل. و اینکه کلا انسانها با تغییرات دفعتی مشکل دارن و بسختی به روشها و ابزار جدید اعتماد میکنن، مثلا یه بازاری از یه بازاری با سابقه بیشتر از یه بازاری جدید خرید میکنه، با اینکه میدونه ضرر هم میکنه (یه جورائی تفکر ایستا).
5- طرز فکر توی ایران قدیمیه و پول هم اکثرا دست قدیمیها و بیسوادهاست که از مدرنیزم میترسن (محافظه کارن). مسئله بازار هم که در هر موردی تاثیر گذار هست. مثلا من به عنوان برنامه نویس، شاید یه زمانی یه پروژه به پستم بخوره که بسترش باید ویندوز باشه. پس مجبورم تحت ویندوز کار کنم.
6- مردم جهان سوم کلا به چیز ارزون و آزاد اعتماد نمیکنن. مثل مشهور "هر چقدر پول بدی همون قدر آش میخوری" رو حتما شنیدید.
7- شرکتهای نرم افزاری موجود در جهان سوم، بویژه شرکتهای ایرانی مطعلق به ماقبل تاریخ (ما قبل زمان ورود لینوکس به این کشورها) هستن و طبیعی بسترشون
ویندوزه.
9- تبلیغات وسیع مایکروسافت رو نادیده نگیرید. چیزی رو که زیاد ببینید و بشنوید، بصورت فرهنگ در میاد (روانشناسانه).
10- کمبود منابع فارسی برای یادگیری لینوکس در ایران و کم بودن سواد انگلیسی مردم ایران.
11- عملکرد ضد و نقض دولت. از یه طرف سرمایه گذاری میکنن برای فارسی سازی و بومی سازی لینوکس به عنوان طرح پر سر و صدا و پر دبدبه و کبکبه ی (ولی پوج و توخالی) سیستم عامل ملی، و از طرف دیگه سر فصل هنرستانهای فنی و حرفه ای، سازمان فنی و حرفه و دانشگاه های کشور، همش بر پایه ی ویندوزه. سواد کامپیوتری ICDL (بهتره بگیم بیسواد کامپیوتری) به عنوان یکی از شروط استخدام توی شرکتهای دولیه. شرکتهای خصوصی هم که پیرو تصمیمات دولتن (البته شرط
تنها و اصلی استخدام پارتی بازیه).
12- تبلیغات شدید مدارک بی ارزش MCSE و MCSD به عنوان کاربران حرفه ای کامپیوتر، از سوی اساتید اکثرا نا آگاه، با مغزهای پوسیده.
13- رایگان بودن و عدم رعایت کپی رایت در ایران. اگه کپی رایت توی ایران رعایت میشد، هیچ کس درباره لزوم استفاده از لینوکس شک نمیکرد.
14- توی ایران کارها بقدری غیر حرفه ای و سنتی انجام میشه که در از موارد مثل امنیت، اهمیت خودشون رو از دست میدن و بحث در باره اونها بی معنی میشه. مثلا اگه توی ایران تجارت الکترونیکی پیشرفتی داشت و هکری کارت اعتباری شما رو براحتی توی ویندوز حک میکرد، انوقت به امنیت به عنوان یه ویژگی پیش پا افتاده نگاه نمیکردید.
15- مغز تجاری و مدیریتی بالای کارشناسان مایکروسافت بویژه شخص آق بیلی به همره ساخت و پاخت و تبانیها و ارعابها باعث میشه، مایکرسافت تمام شرکتهای نرم افزاری دنیا رو مجبور کنه تا محصولشون رو روی بستر ویندوز پیاده کنن و انحصار طلبی این شرکتها هم به این مسئله دامن میزنه. همینطور شرکتهای سخت افزاری از سوی مایکروسافت تطمیع میشن تا درایورهای دستگاه رو برای بستر ویندوز ایجاد کنن و به همراه سخت افزار عرضه کنن و یا به مایکرسافت بفروشن تا بهمراه ویندوز عرضه بشه و سخت افزارها رو بطور خودکار پیکربندی و شناسائی کنه. در حالی که توی لینوکس بجای خود شرکتها افراد و شرکتهای دیگه این کار رو میکنن، که این منجر میشه به سخت شدن شناسوندن سخت افزارها به لینوکس. کسی هم که 200000 تومن بده به پرینتر و 500 تومن به CD ویندوز یا لینوکس، هیچ وقت پرینتر رو فدای لینوکس نمیکنه.
16- عدم رغبت برنامه نویسها و تولید کنندگان نرم افزار در ایران و خیلی از کشورها بخصوص جهان سوم به مقوله نرم افزار آزاد. که این هم دلایل متعددی داره:
16-1- توی ایران رقابت بخصوص در حوضه کامپیوتر (در سطح دانشگاه) انقدر زیاده که نمیشه سورس برنامه رو به دیگران داد.
16-2- توی ایران رقیب کشی مرسومه. و کمک به رقبا عمل مضحکی به نظر میاد.
16-3- برنامه هائی که نوشته میشه انقدر کوچیکه، که یه برنامه نویس غیر حرفه ای هم از پس تحلیلش بر میاد.
16-4- به حدی از تفکر و فرهنگ نرسیدیم که بتونیم در کارها همیاری و همکاری کنیم. کار گروهیمون خیلی ضعیفه. تو زیراب زنی استادیم. آب زیر کاهیم. افراد نالایق سر پستها با پارتی بازی میرن و تصمیمات مسخره میگیرن. شرکتهای نرم افزاری بدون پارتی بازی و حاجی بازی حتی نمیتونن پروژه های کوچیک رو بگیرن، چه برسه به مناقصه های بزرگ.
16-5- اطلاعات اساتید ضعیفه و بجای همراه شدن با علم و تکنولوژی مدرن و دانشجوهای جدید، سعی میکنن، دانشجوها رو به سطح خودشون تقلیل بدن. مطالعه
فرصت میخاد و کسی که توی هفته 18 ساعت تدریس کنه، فرصت مطالعه پیدا نمیکنه.
16-6- مطالعه و اطلاعات برنامه نویسها به قدری کمه، که اگه با به اشتراک گذاشتن از دست بدن (از انحصارشون در بیاد) احساس بیسوادی میکنن.
16-7- برنامه سازی تحت ویندوز راحت تره (بخصوص با ابزارهائی مثل VB و...)
16-8- اساسا ما توی هر کاری انحصار طلبیم و روحیه تعاون و همیاری نداریم.
چرا باید از لینکوکس استفاده کنیم؟
کاربرهای کامپیوتر رو اگه چهار دسته در نظر بگیریم، میتونیم بگیم 1-کاربرای خانگی، 2- اداری، تحقیقاتی و صنعتی، 3- مدیر شبکه و بانک اطلاعاتی، 4- برنامه نویس و
تولید کننده نرم افزارهای سیستمی و کاربردی.
دسته های اول و دوم اغلب از کامپیوتر برای تایپ متون، ایجاد اسلاید، حسابداری، طراحی گرافیکی، دفترچه یادداشت روزانه، تقویم و برنامه ریزی کارهای روزانه، ماشین حساب و نرم افزار ریاضی، تهیه نمودارهای آماری، دیکشنری، پخش و ضبط موسیقی و ویدئو، نگه داری و مدیریت پرونده ها، نرم افزارهای کمک آموزشی، اتصال به اینترنت، پرینت و اسکن، مطالعه کتابهای الکترونیکی، بازی و سرگرمی و... استفاده میکنن. برای این افراد باید دلایل منطقی محکم و قابل قبول برای مهاجرت از ویندوز به لینوکس آورده بشه. چون تمام موارد ذکر شده با ابزارهای مختلف و متنوعی در ویندوز قابل انجامه.
سادگی نصب مودم، پرینتر، اسکنر، و سایر لوازم جانبی و نصب نرم افزارها، چیزی نیست که یه کاربر معمولی براحتی از کنارش رد بشه. ولی اگه از دست ویروسها خسته شده باشی یا ویروس کش سنگینی مثل norton یا Zone Alarm و... نیمی از کارائی سیستمتون رو کاهش داده باشه و برای انجام هر کاری کلی گیر بازار راه بندازه و آخرش هم ویروسه تو سیستمت بیافته و نتونی کاری بکنی، وقتی به اینترنت کانکت بشی فوری آپدیت بخاد. وقتی یه مدت کار کنه و بعد از اون کار نکنه، اگه از هنگ کردنها و crashهای بی مورد ویندوز و فشار دادن سه تا کلید مسخره ی ALT+CTRL+DEL، و از هر سه هفته یه بار ویندوز رو با کل مخلفاتش نصب کردن خسته شده باشی، اگه از تولید بی امان فایلهای temporary توی System Volume Information و سایر سوراخ سمبه ها شاکی باشه، اگه از کپی شدن تمام فایلهای نصب توی پوشه system32 ناراحت باشین (که کلی مشکل درست میکنه)، اگه از عدم تفاوت کاربر administrator با کاربر معمولی و حتی مهمان توی تولید و حذف و ویرایش
فایها و فولدرها و نصب برنامه ها راضی نباشین، اگه موقع اعمال مجوز دسترسی به فایلها و فولدرها، هزار تا مشکل و استثنا پیش بیاد و شما رو کلافه کنه، اگه موقع تمیز کردن رجیستری یا فایلهای log با نرم افزاری مثل desktop mechanical فایلهای مهم ویندوز که هیچ سطح دسترسی ندارن حذف بشن و سیستم دفعه بعد که بوت میشه بالا نیاد و کلی مشکل واستون ایجاد کنه، اگه دنبال یه فایل بگردید و یه روز کامل طول بکشه (چون جستجوی ویندوز از هیچ الگوریتم خاصی مثلا ایندکسینگ برای جستجو استفاده نمیکنه جستجوهاش افتضاحه)، اگه یکی دوتا نرم افزار حذف و نصب کردی و سیستم سنگین شد، یا موقع بالا اومدن گفت hal.dll (یکی از اصلیترین فایلها ویندوز که بدون اون سیستم بالا نیماد و مثل آب خوردن حذف میشه (امنیت رو حال کن)، وقتی مجبور شدی برای هر کار کوچکی که ویندوز یا نداره یا اونی که داره به درد نمیخوره مثل، ماشین حساب، دفترچه یادداشت، دیکشنری، ابزار طراحی گرافیکی، ابزار مشاهده pdf، ابزار تایپ، صفحه گسترده، پایگاه داده، ارسال ایمیل، تولید و نمایش اسلاید، نگه داری از سیستم (windows washer، tuneup ،desktop mechanical، و...)، ویروس کش، فایروال، آنتی هک، آنتی اسپم، چت، جستجو (مثل google desktop search tool)، و... به اندازه نصب چهار پنج تا توزیع مختلف لینوکس وقت صرف کنی، وقتی پسرخاله یا داداش 8 سالت با یه دیسک بوت لینوکس خط فرمانی فایلهای SAM ویندوزتو دستکاری کرد و رمز عبور ویندوزت رو هک کرد و قش قش بهت خندید، وقتی با Disk Manegement ویندوز پارتیشنهاتو بهم ریختی و کلی اطلاعاتت از دست رفت، و کلی مشکل دیگه، اونوقت میشه باهتون راجع به نصب لینوکس حرف زد و متوجه میشید که مشکل لینوکس برای شما فقط نصب یه خورده سخت تر (اونم در برخی موارد خاص) مودم و پرینتره و یه خوردی سختی بیتر توی نصب نرم افزار، بخاطر تنوع روشهای نصب و بویژه سطر فرمانی بودن اغلب نصبها. مشکل دیگه لینوکس که صد در صد حسنه ولی باعث یه خورده محدودیت بیشتر میشه پسورد خاستن توی کارهای مهم سیستمیه که یه وقت ناخاسته خرابکاری نکنید. این مشکلات رو میشه براحتی از کتابها و انجمنهایی مثل همین انجمن حل کرد. عوضش کاری که سخت باشه بعد از حل شدنش بیشتر حال میده. من لینوکس دوست دارم چون باهاش که کار میکنی مدام چیزای جدید کشف میکنی و در حال یادگیری لذت هم میبری. یه جوری مثل بازیهای فکری که دنبال
یه کلید میگردی. چون کمتر هنگ میکنه، سرویسهای اضافی نداره که منابع رو الکی مشغول نگهداره و سرعت رو پائین بیاره، از منابع سیستم بخصوص اگه CPU چند هسته ای داشته باشید بهتر استفاده میکنه (باور نداری مونیتورش کن)، توی ابزارهای کاری تکمیل و قوی، الگوریتم جستجوی خوبی داره، خوش دست و سادست، آزاد و غیر انحصاری و افراد زیادی توی دنیا توسعه میدنش و آینده خوبی داره، برای مستقل شدن نرم افزاری کشورها بهترین گزینه است، مثل ویندوز یه ابزار جاسوسی نیست (send/reciveهای لینوکس رو با ویندوز وقایسه کنید)، موافقتنامش طوری که کشوری نمیتونه کشوری رو تحریم کنه، کار با سطر فرمان موجب درک خوبی از عملکرد سیستم میشه و محیطهای متنی سطر فرمانی مثل vim به حافظه و هوش و خلاقیت شما کمک میکنن، مدام بروز میشه و وقتی بروز میشه واقعا بعضی از مشکلاتش حل میشن نه اینکه بروز شدن صرفا تبلیغاتی و برای تیغ زدن کاربرا باشه، علاوه بر اینکه برای دولت و زیر مجموعه هاش و نیز شرکتهایی که کار بین المللی میکنن باعث میشه که کسی بخاطر نداشتن license جریمه نخاد و مجبور نشن کلی پول بی زبون رو بدن به مایکروسافت و شرکتهای دیگه.
دسته سوم که حرفه ای ترن شاید مجاب کردنشون راحت تر باشه، سنگینی مفرط و ضعفهای ms sql server و مزخرف بودن windows server 2003 دلایل اصلی این مهاجرت میتونه باشه. یه مقاله میخوندم راجع به مشکلا DNS و DHCP ویندوز سرور نسبت به لینوکس که خیلی جالب بود ولی حوصله توضیحش نیست، لینکشو پیدا کنم میزارم. در مورد مزخرف بودن Active Diectory هم که اگه قبل از نصب و بعد از نصب به سرعت کامپیوتر دقت کنید، باگهاش رو توی اینترنت جستجو کنید، در مورد هک سطوح دسترسیش جستجو کنید و بعد پیکر بندی هفت هشت تا سیستم کلاینت یه بار سرور رو از روی ریست کیس راه اندازی مجدد کنید و قاطی کردنشو ببینید و اینا رو با یه سرور لینوکس مقایسه کنید قشنگ متوجه لپ مطلب میشید. دیگه مانائی لینوکس از نظر میزان ساعاتی که بدون خاموش شدن کار کنه و سرویسهای شبکه ای رو اجرا کنه و میزان ماه هائی که بدون نصب مجدد کار کنه رو شما بهتر از من میدونید، در حالیکه این برای ویندوز غیر ممکنه و ویندوز با ایجاد فایلهای temporary و قاطی کردنهای متوالی، خودش خودش رو ضربه فنی میکنه و حتی نیازی به ویروس و هک کردن هم نداره.
در مورد دسته چهارم یعنی برنامه نویسه و توسعه دهنده سیستم، میشه راحتتر از بقیه مجاب کرد که از لینوکس استفاده کنن. البته اگه توسعه نرم افزار سیستمی و بخصوص تولید سیستم عامل یا Customize کردنش مد نظر باشه که خود به خود به طرف لینوکس میره، چون برای شروع از صفر عمری میخاد و تیمی توپ، که غیر منطقی هم هست. تولید نرم افزار آزاد خیلی هم سخت نیست (از لحاظ روحی سخت نه از لحاظ برنامه نویسی)، فقط یکم حسن نیت میخاد. تولید کنندگان application هم به امید خدا اهمیت موضوع رو درک میکنن. چون تجربه نشون داده شرکتهای تولید نرم افزار آزاد نه تنها نابود نشدن بلکه با سرعت زیادی رشد میکنن و رقیای انحصار طلبشونو کنار میزنن.
من قبل از اینکه لینوکس کار کنم کلی مطلب راجع بهش خوندم و با آمادگی روحی اومدم جلو تا وسط راه کم نیارم و منصرف نشم. توصیه میکنم که هر کس میخاد وارد این محیط بشه با مطالعه وارد بشه. مطالب این forum و forumهای انگلیسی و همین طور سایتهای زیر محل خوبی برای مطالعه هستن:
http://www.technotux.org/htmlhttp://www.irantux.comو کتابهای رایگان و اینترنتی شورای عالی انفورماتیک کشور درباره طرح ملی نرم افزارهای آزاد (متن باز) که آدرس سایتش رو نمیدونم منابع خوبین.
متاسفانه برای دور انداختن کلی ویندوز هنوز آماده نشدم چون نرم افزار محبوبم یعنی Matlab با اینکه نسخه لینوکسی داره ولی توی بازار تبریز که پیدا نمیشه و از اینترنت هم اگه پیدا کنم نمیتونم با یه اتصال dialup دانلود کنم. به علاوه چندتا نرم افزار دیگه در درجه اهمیت Matlab نیستن ولی بالاخره جای خودشنون دارن.
یکی از مواردی که باعث میشه من از لینوکس بیشتر لذت ببرم اینکه من به محض نصب ویندوز نیمی از سرویسهای بدرد نخورش و از جمله سرویس theme رو متوقف میکنم، پس برای من win98 با vista از نظر گرافیکی یکیه و کلا محیط گرافیکی بالا باعث خورد شدن اعصابم میشه و باعث میشه فکر کنم با کامپیوتر خودم کار نمیکنیم و توی خونه خودم نیستم. سادگی بهتر از رنگارنگیه. باطن زیبا بهتر از ظاهر زیباست. من با جلوه گری مایکروسافت توجه نمیکنم و فریب ظاهر ویندوز رو نمیخورم. به قول معروف عقلم تو چشم نیست.